Geride bıraktığımız hafta piyasalar ABD başkanı Donald Trump'ın diğer ülkelere uygulamaya başladığı politikaların yarattığı endişelerin yanı sıra ABD’de açıklanan önemli veriler ve ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell'ın açıklamaları ile yön buldu.

Asya borsalarında geride bıraktığımız hafta başında Trump'ın açıkladığı yeni gümrük vergilerini öncesinde temkinli işlem görülse de hafta ortasında kayıplarla karşılaştı. Gümrük vergilerinin yanı sıra artan fiyatlar, yavaşlayan ekonomik büyüme ve istihdam piyasasındaki zorluklar da yatırımcıları endişelendirmeye devam etti. Trump yönetimi halihazırda aluminyum, çelik ve otomobillere ek gümrük vergisi getirdi ve Çin'den ithal edilen tüm ürünlere yönelik gümrük vergilerini artırdı. Trump'ın Çarşamba günü beklentilerden daha agresif gümrük vergileri açıklayarak ticaret ve tedarik zincirlerini alt üst etmesinin ardından borsalar keskin geriledi, yatırımcılar güvenli liman olarak tahvil, altın ve yene sığındı. Teknoloji sektörü hisseleri, Çin ve Tayvan'daki üretim merkezlerine yönelik %30'un üzerinde yeni getirilen gümrük vergileri ile Çin'den ithal edilen ürünlere yönelik vergilerin %54 seviyesine çıkarılmasının ardından keskin geriledi. Asya borsaları haftanın son gününde hafta boyunca verdiği kayıpları telafi etmekte zorlandı. Çin, Hong Kong ve Tayvan'da Cuma günü resmi tatilden dolayı borsaların kapalı olmasıyla Asya borsalarında düşük işlem hacmi görüldü ve haftayı kayıplarla tamamladı.

Perşembe günü Çin Caixin PMI verileri dikkat çekti. Hizmet PMI 51.9 ile 51.5 olan beklentinin üzerinde açıklanırken Bileşik PMI 0.3 puan artarak 51.8 seviyesine yükseldi.

ABD endekslerinde hafta başında Trump’ın Çarşamba günü açıkladığını yeni vergilerin öncesinde temkinli işlemler görüldü. Yatırımcıların bir süredir beklediği Trump'ın misilleme niteliğindeki gümrük vergileri Çarşamba günü TSİ 2300'da açıklandı. Trump, özellikle Çin'den ithal edilenler başta olmak üzere neredeyse ithal edilen tüm ürünlerden %10 ek gümrük vergisi alınacağını açıklarken, buna ek olarak rakip ve müttefik pek çok ülkeye de ek gümrük vergileri getirdi. Tedarikçilerden, bankacılara, sigortacılara ve ihracatçılara kadar hemen hemen her sektör Trump'ın gümrük vergilerinden etkilendi. Çin, Avrupa Birliği, Japonya, Vietnam gibi yaklaşık altmış ülkeyi kapsayan yeni vergilerin, tedarik zincirleri ile şirket kârlarını olumsuz etkilemesi ve enflasyonu tekrar tetiklemesi beklentileri endekslere sert satış getirdi. Haftanın son işlem gününde, Powell'ın ticaret savaşının beklenenden daha büyük hasara yol açabileceğine, potansiyel etkiler arasında daha yüksek ve kalıcı enflasyon ile daha yavaş büyüme olabileceğine işaret etmesi ve artan resesyon endişeleriyle kayıplarını aratırdı, 3 büyük ABD endeksi Perşembe ve Cuma günü ortalama %5’er gerileyerek haftayı rekor seviyede kayıplarla tamamladı.

Cuma günü açıklanan tarım dışı istihdam raporu, 140 bin beklentisinin üzerinde 228 bin gelerek Trump'ın agresif gümrük vergilerinin ekonomi üzerindeki etkileri hissedilmeye başlamadan önce işgücü piyasasının iyi durumda olduğunu gösterdi. İşsizlik oranı %4.1 beklentisinin üzerinde %4.2 gelirken saatlik kazançlar %0.3 beklentisine paralel açıklandı. Geride bıraktığımız hafta ABD PMI ve ISM verileri de öne çıktı. Hizmet PMI 54.2 olan beklentiyi aşarak 54.4, Bileşik PMI ise beklentiyle aynı seviyede 53.5 olarak açıklandı. ISM Hizmet Endeksi 50.8 ile 52.9 olan beklentinin altında kalırken Şubat ayına göre 2.7 puan gerileyerek son dokuz ayın en düşük seviyesine çekildi. ABD imalat sektörü, Salı günü yayımlanan ISM verilerine göre Mart'ta üst üste ikinci ayda da daralırken fabrika çıkış fiyatları yaklaşık üç yılın zirvesine yükseldi.

Trump'ın gümrük vergilerinden sonra dolar keskin gerilerken güvenli liman olarak görülen yen altı ayın zirvesine yakın seyretti. Dolar endeksi, haftayı %0.98 kayıpla 103.023 seviyesinden tamamladı. Euro dolar karşısında haftayı %1.18 primle $1.0955 seviyesinden tamamladı. Sterlin dolar paritesi ise haftayı %0.37 kayıpla $1.2890 seviyesinden tamamladı.

Petrol fiyatları, gümrük vergilerinin ardından kayıplarını artırarak, Ekim'den bu yana en büyük haftalık kaybını verdi. Petrol talebi üzerinde baskı oluşturabilecek bir küresel ticaret savaşından endişeleniliyor. Petrol arz sıkışıklığı oluşacağı beklentilerinin artmasıyla haftayı %10.93 seviyesinde kayıpla 65.58 dolardan tamamladı.

Altın üst üste dört hafta artıda kapanmasından sonra ilk defa haftayı kayıplarla kapattı. Güvenli liman olarak görülen varlıklara artan talep sayesinde altın geride bıraktığımız hafta üç kez rekor kırdı. Altının spot piyasadaki ons fiyatı %1.51 gerileyerek 3037.36 dolar seviyesinde haftayı tamamladı.

3M LME bakır, geride bıraktığımız hafta $8644-$9812 aralığında seyretti. Bakır fiyatları Trump'ın vergi açıklamalarının ardından yatırımcıların ABD'deki yeni geniş kapsamlı tarifelerin küresel büyümeyi durduracağından ve metallere yönelik endüstriyel talebi etkileyeceğinden endişe etmesiyle 04.04.2025 Cuma günü $8644 ile 13 Mart 2024 tarihinden itibaren en düşük seviyeyi test etti. Bakır fiyatları Trump'ın kapsamlı gümrük vergileri açıklamasının ardından haftayı %11.18 kayıpla $8690 seviyesinden tamamladı.

Yeni haftada ABD'li yetkililer piyasaları altüst eden gümrük vergilerinde geri adım atmayacaklarına işaret ederken Asya borsaları kayıplarla başlasa da bugün toparlandı.

Çin'in geçen hafta kendisine uygulanan %34 gümrük vergilerine yanıt olarak aynı oranda uyguladığı vergileri geri çekmemesi durumunda vergileri daha da artıracağını açıkladı. Trump, Çin'den ithal ürünlere halihazırda uygulanan vergilere ek olarak %50 vergi daha uygulayacağını söylerken Çin ABD'nin gümrük vergisi tehditlerinin "şantajcı doğasını" kabul etmeyeceğini açıkladı.

ABD'li şirket yöneticileri de Trump'ın başlattığı gümrük vergilerinin ekonomi ve finans piyasalarında yol açabileceği zarar hakkında açıklamalarda bulunmaya başladı. JPMorgan Chase CEO'su Jamie Dimon dün enflasyon ve ekonomide yavaşlamaya ilişkin uyarılarda bulundu. Trump'ın tüm ithalata %10 ve belirli ticaret ortaklarına yönelik beklenenden yüksek "karşılıklı" tarifeler açıklaması ile birlikte ciddi satışlarla karşılaşan Piyasalar haftaya oldukça negative başladı ancak daha sonra alımları gelerek günü yatay negatif diyebileceğimiz bir noktada kapattı. Nasdaq endeksi %0.10 seviyesinde primle S&P 500 endeksi %0.23 ve Dow Jones endeksi %0.91 seviyesinde kayıplarla haftanın ilk gününü tamamladı.

Güvenli limanlar olarak görülen yen ve İsveç frankı altı ayın zirvelerine yakın seyrederken, dolar Trump'ın kapsamlı gümrük vergileri sonrasında artan resesyon endişeleriyle görülen kayıpları telafi etmeye çalıştı. Dolar endeksi dün günü %0.40 primle tamamlamasının ardından bugün 103.211 seviyesinden %0.04 kayıpla işlem görüyor. Euro dün dolar karşısında günü %0.47 seviyesinde kayıpla tamamlamasının ardından bugün %0.01 primle $1.0905 seviyesinden işlem görüyor. Sterlin dün dolar karşısında günü %1.33 seviyesinde kayıpla tamamlamasının ardından bugün %0.42 primle $1.2771 seviyesinden işlem görüyor.

Petrol fiyatları, ABD'nin gümrük vergilerinin talebi etkileyeceği endişeleriyle dün dört yılın dip seviyesine yaklaşmasının ardından toparlanarak %1'den fazla yükseldi. Brent ham petrolünün en yakın vadeli varil fiyatı %0.83 yükselerek 64.74 dolar seviyesinde işlem gördü.

3M LME bakır dün yatırımcıların Trump’ın gümrük vergilerindeki sert duruşunun ardından Çin’in ABD’ye yaptığı misillemenin küresel ticaret savaşının endişelerimi tırmandırmasının resesyon korkularını artırmasıyla dün erken saatlerde $8105 ile 13.11.2023 tarihinden beri en düşük seviyeyi test etmesinin ardından günü %0.28 primle $8714 seviyesinden tamamladı. Bakır fiyatları bugün küresel ticaret savaşının tırmanması ve durgunluk korkularını körüklemesiyle piyasa katılımcılarının temkinli seyretmesiyle $8742 seviyesinden %0.30 primle işlem görüyor.

HABERLER

Dünyanın en büyük metal üreticisi olan Şili'deki bakır üretimi, istatistik ajansı INE'nin yaptığı açıklamaya göre Şubat ayında yıllık bazda %5.4 düşerek 397.396 metrik tona geriledi.

- Ajans, And Dağları ülkesindeki imalat üretiminin yıllık bazda ayda %1,3 düştüğünü ekledi.

Zambiya Maliye Bakanı Situmbeko Musokotwane yaptığı açıklamada, ülkenin bakır üretiminin bu yıl geçen yılki 820 bin tonluk üretimden yaklaşık 1 milyon tona çıkmasının tahmin edildiğini söyledi.

Japonya'nın bakır izabe tesisi Mitsubishi Materials, yaptığı açıklamada, 2025/26 mali yılının ilk yarısında 213.540 metrik ton rafine bakır üretmeyi planladığını, bunun bir önceki yılın aynı dönemine göre neredeyse aynı kaldığını söyledi.

Japonya'nın bakır izabe tesisi Sumitomo Metal Mining, yaptığı açıklamada, bu ay başlayan 2025/26 mali yılında bir önceki yıla göre %2.6 düşüşle 433.000 ton rafine bakır üretmeyi planladığını söyledi.

Japonya'nın en büyük bakır tedarikçisi Pan Pacific Copper (PPC), yaptığı açıklamada, 2025/26 mali yılının ilk yarısında bir önceki yıla göre neredeyse hiç değişmeden 303.600 ton rafine bakır üretimi gerçekleştirmeyi planladığını söyledi.

ING analistleri, temel metallerin yeni vergilerden muaf tutulmasına rağmen, son tarifelerin hammadde talebini olumsuz etkileyeceği yönündeki endişelerin güven duygusunu olumsuz etkilediğini söyledi.

3ay vadeli LME bakır fiyatı ve LME bakır stoklarına ait grafik aşağıda sunulmuştur;

Hazırlayan: ER-BAKIR A.Ş. Ticari Grup Müdürlüğü, Hedging Şefliği

NOT: Bu çalışma; ER-BAKIR tarafından düzenli olarak izlenen kaynakların derlenmesi ve LME Brokerleri ile yapılan günlük piyasa değerlendirmeleri sonucunda hazırlanmış olup, sadece bir gösterge niteliği taşımaktadır. Bu çalışmada yer alan her türlü tablo ve grafikler, Er-bakır A.Ş. tarafından herhangi bir maddi menfaat temin edilmeksizin genel anlamda bilgi vermek amacıyla hazırlanmıştır. Söz konusu tablo ve grafikler, güvenilir olduğu düşünülen kaynaklardan derlenmekle birlikte; doğrulukları tarafımızca garanti edilmemekte olup belli bir getirinin sağlanmasına yönelik olarak verilmemektedir. Bu nedenle, bu çalışmada yer alan LME bilgilerinin yer aldığı tablo ve grafiklerdeki hatalardan, eksikliklerden ya da bu tablolara dayanılarak yapılan işlemlerden doğacak doğrudan veya dolaylı her türlü maddi/manevi zararlar ve masraflardan ve her ne şekilde olursa olsun üçüncü kişilerin uğrayabileceği her türlü zarar ve masraflardan dolayı Er-bakır A.Ş. sorumlu tutulamaz.

Haftalık LME Bakır Bülteni-(14. Hafta 2025)

Son Yazılar