DEĞERLENDİRMELER & BEKLENTİLER

Gündemi yoğun bir haftayı geride bıraktık. Hafta başında sert satışlar gören riskli varlıklar, ABD ve Çin'in Ekim başında üst düzey ticaret görüşmeleri konusunda anlaştığı haberleri yatırımcıların küresel ekonomiye ilişkin endişelerini azaltarak yükseliş kaydetti.

ABD, Trump'ın kararıyla Çin'den ithal ayakkabı, akıllı saat ve televizyon da dahil olmak üzere 125 milyar dolar değerindeki çeşitli üründen1 Eylül itibarıyla %15 ek gümrük vergisi almaya başladı. Çin  ise ham ABD petrolü dahil bazı ürünlere yeni gümrük vergileri getirmişti. Trump’ın iki tarafın bu ayın ilerleyen günlerinde bir araya gelebileceğini belirtmesi ve ardından iki ülke arasında gerçekleşen telefon görüşmelerinin olumlu geçtiğini söylemesi piyasalar genelinde risk iştahını arttırdı.

Çin Ticaret Bakanlığı, ticaret görüşmelerini yürütecek ekibin Ekim ayı başındaki müzakerelere hazırlık için Eylül ortasında ABD'li mevkidaşlarıyla istişareler yapacağını belirterek, ticaret geriliminin azaltılmasında ilerlemeye işaret etti.  Bakanlık her iki tarafın da, uygun şartlar yaratmak için fiili adımlar atmayı kabul ettiğini belirtti.

Eylül ayının ilk işlem gününde kapalı olan ABD borsaları haftaya Salı günü 51.1 beklentisine karşılık 49.1 olarak açıklanan Ağustos ayı ISM imalat endeksinin etkisiyle satışlarla başladı. Veri detaylarında hem iç talepte hem de dış talepte sert gerilemeler görüldü.  ABD'nin imalat sektörü, ISM imalat endeksi verisine göre güç kaybeden küresel ekonomi ve Çin ile ticaret gerginliğinin artması nedeniyle 2016'dan bu yana ilk kez daraldı.  Veri sonrasında FED’in Eylül toplantısında (17-18 Eylül) faiz indirmesine ilişkin beklentiler arttı. Dolar endeksi kazançlarını geri verdi. Ancak hafta ortasında ABD'de beklentilerin üzerinde açıklanan güçlü ADP özel sektör istihdamı (195K) ve ISM hizmetler endeksi (56.4) verisinin ve Çin-ABD görüşmelerine ilişkin pozitif haberlerin etkisiyle endeksler yönünü yukarı çevirdi. ADP verisine göre, ABD'de özel sektör istihdamı Ağustos'ta dört ayın en güçlü artışını kaydetti. ABD ISM hizmetler endeksi ise Ağustos'ta yükselerek Şubat'ta bu yana en sert artışını kaydetti. Cuma günü açıklanan verilere göre, ABD tarım dışı istihdam Ağustos'ta 130K ile beklentilerin (158K) altında yükseldi; saatlik ücretler beklentinin (%0.3) üzerinde %0.4 arttı.

Asya piyasaları, ticaret görüşmelerine ilişkin pozitif haber akışının yanı sıra güçlü verilerin desteği ile de primli bir haftayı geride bıraktı. Çin’de imalat PMI verisi 50.4 ile beklentilerin üzerinde açıklanırken, hizmet PMI verisi de beklenti 51.7’nin üzerinde 52.1 olarak açıklandı.

LME bakır Çin-ABD geriliminin talebi zayıflatması ve dolardaki sert değer kazancının etkisiyle LME bakır Salı günü $5518 ile Mayıs 2017’den bu yana en düşük seviyeyi test etti. Ardından ABD ISM imalat endeksi sonrası doların kazançlarını geri vermesi, Trump’tan Çin ile görüşmelerin iyi gittiğine dair açıklamalar gelmesi ve düşük fiyatların arbitraj olanağı yaratmasıyla gelen alımlarla  bakır yön değiştirdi.

Sterlin hafta başında İngiltere Başbakanı Jonhson'ın, parlamenterleri Brexit konusunda elini bağlamaları durumunda seçime gideceği konusunda uyarmasıyla 1.1957 ile Ocak 2017’den bu yana en düşük seviyeyi test etti. Ancak Salı günü parlamentoda yapılan o oylamada, ülkenin Avrupa Birliği’nden anlaşmasız çıkmasına engel olan tasarı kabul edilmesiyle sterlin sert yükseliş kaydetti.

Euro ise AB'den gelen zayıf ekonomik verilerin ECB'nin gelecek haftaki toplantısında para politikasını gevşeteceğine dair beklentileri vurgulamasıyla euro hafta başında 1.0924 ile Mayıs 2017’den bu yana en düşük seviyeye geriledi.

Ticaret savaşlarının tırmanıyor oluşu Avrupa ekonomisindeki büyümenin ivme kaybetmesine yol açtı. ECB, 12 Eylül'deki para politikası toplantısında ekonomiyi destekleyici bir paket açıklayacağına yönelik adeta taahhütte bulundu.

Cuma günü konuşan FED başkanı Powell, ABD ekonomisinin ılımlı büyüme göstermeye devam etmesini beklediklerini vurguladı. İstihdam piyasasının kuvvetine değinen başkan, riskleri yakından izlemeye devam edeceklerini ve gelişmelerin gerektirdiği şekilde davranacaklarını belirtti. Powell’ın konuşması piyasadaki 50 baz puanlık indirim beklentisine nazaran, 25 baz puanlık indirimi destekler nitelikte yorumlandı.

Piyasalar yeni haftaya Çin’de açıklanan ticaret verileri ile başladı. Çin Ağustos ayı ticaret fazlası beklenti 44.3 bn doların altında 34.84 bn dolar olarak açıklandı. Dolar bazında ihracat 1% düşerken ithalat da 5.6% geriledi. Çin'in ihracatının Ağustos ayında beklentilerin aksine düştüğünü gösteren veri ekonomiye daha fazla destek verilmesi gerektiği beklentisi ile Pazartesi sabahı Çin endekslerine alım getirdi.

Fed Başkanı Jerome Powell'ın Fed'in ekonomik genişlemeyi sürdürmek için "uygun şekilde adım atmaya" devam edeceğini söylemesi de haftanın ilk gününde risk iştahını kuvvetlendirdi. ABD’de artan iyimserlikle birlikte haftaya yükselişle başlayan endeksler, ABD 10 yıllık tahvil getirisinin %1,60 seviyesine yükselmesiyle günü yatay ekside kapattı.

Almanya'da ekonomiye destek verileceği haberleri küresel tahvil fiyatlarını aşağı çekti. Piyasaların dikkati ECB’nin Perşembe günkü toplantısına çevrildi. Euro, toplantı öncesinde değer kaybına karşı koymaya çalışıyor (1.1045). ECB'nin bu toplantıda devam eden ABD-Çin ticaret savaşının ve küresel ekonomik yavaşlamanın etkilerini dengelemek için parasal gevşeme ve ekonomiye destek önlemleri paketi sunması bekleniyor.

İngiltere’de parlamentonun AB’den anlaşmasız çıkışın önünü kesmesi Sterlin’de yükselişi destekledi. Sterlin geçen hafta test ettiği 1.1957 seviyesinin ardından bugün 1.2360’tan işlem görüyor.

Asya borsaları, Çin'de üretici fiyatlarının üç yılın en sert düşüşünü kaydettiğini gösteren verinin ardından Çin piyasalarının baskısıyla geriledi. Çin'de üretici fiyatları endeksi ülke içinde ve dışında azalan talebin işletmeleri fiyatları düşürmeye zorlamasıyla, Ağustos'ta %0.8 gerileyerek Ağustos 2016'dan bu yana en sert düşüşü kaydetti.

LME bakır dün Çin ihracatındaki sürpriz düşüşün etkisiyle gerilese de Çin’den ekonomiyi destekleyecek yeni adımlar geleceği beklentileri kayıpları sınırladı.  Dün günü $14 kayıpla $5814 seviyesinden kapatan LME bakır, Çin-ABD ticari geriliminin Çin verilerine yansımasıyla, talebe dair artan endişeler nedeniyle bugün $5762 seviyesine kadar geriledi. $5736 destek, $5839 ise direnç olarak izlenebilir.

Haftanın geri kalanında makro veri tarafında Euro Bölgesi’nde sanayi üretimi, ABD’de ise enflasyon ve perakende satışlar verileri izlenecek.