Bültenler
DEĞERLENDİRMELER & BEKLENTİLER
Geride bıraktığımız haftaya Avrupa endeksleri satışla başlarken Fed toplantısı baskısına rağmen Amerikan endeksleri primli başlangıç gerçekleştirdi. Fed sonrasında ise ABD endeksleri Jerome Powell’ın basın toplantısında vermiş olduğu mesajlar ile primlerini arttırdı.
Mayıs ayı FOMC toplantısında, beklendiği gibi 50 baz puan faiz artışı kararı alındı. Fed, Haziran ayından itibaren bilanço küçültme operasyonuna başlayacağını açıklamasında belirtti. Karar açıklandıktan sonra basın toplantısında konuşan Fed başkanı Powell, ABD ekonomisinin güçlü olduğunu, ekonomik aktivitenin kontrol edilebilir bir soğuma göstermesinin mümkün olduğunu ve ekonominin faiz artışlarını kaldırabileceğini düşündüklerini belirtti ve önümüzdeki toplantılarda 50 baz puan faiz artışının masada olduğunu ekledi.
Powell’ın konuşmasında en dikkat çeken nokta ise 75 baz puan faiz artışının şu an değerlendirilmediğini belirtmesi oldu, bu söylemin ardından hisse senedi endekslerinde hızlı yükselişler izlendi. Ancak sonrasındaki iki işlem gününde de resesyon ihtimali endişeleri ile majör Avrupa endekslerinde ve ABD endekslerinde çok sert satışlar izlendi.
Haftalık bazda Dow Jones %0.24, S&P 500 endeksi %0.21, Nasdaq ise %1.54 kayıpla kapanış gerçekleştirdi.
Bilanço küçültmeleri, ilerleyen toplantılarda çıkabilecek 75 baz puanlık bir karar piyasayı ve kazançları nasıl etkiler gibi sorular piyasa oyuncularını satışa yönlendirdi.
Diğer yandan AB Komisyonu tarafından Rusya’ya yönelik olarak hazırlanan 6. yaptırım paketiyle Rusya’ya ham petrol ve rafine ürünlerin ithalatını yasaklamayı hedeflemesi, büyük Rus bankalarının SWIFT sisteminden çıkarılması gibi fikirler piyasadaki endişeyi yukarı çekti.
Ekonomik veri tarafında ABD ISM endeksi 57.6 olan beklentinin altında 55.4 olarak gerçekleşti.
Mart ayı fabrika siparişleri, %1.2 beklentisinin üzerinde %2.2 açıklandı.
Nisan ayı hizmet PMI son revizyonu 54.7’de sabit kalması beklenirken 55.6 olarak açıklandı.
Bir diğer önemli veri ise Nisan ayı ISM hizmet endeksi oldu, veri 57.1 ile beklenti olan 58.5 altında gerçekleşti.
Jerome Powell’ın FOMC sonrası basın toplantısında yaptığı açıklamada ABD’nin ücret-fiyat artış döngüsünde olmadığını ve istihdam piyasasının oldukça ısındığını, ABD ekonomisinin faiz artışlarını kaldırabilecek güçte olduğunu söylemesinin ardından, tarım dışı istihdam verisinin önemi daha da artmış oldu. Manşette 380 bin beklentisi olan veri beklentileri aştı ve 428 bin olarak açıklandı. İşsizlik oranı 3.6% seviyesinde kalırken, aylık saatlik kazançlar 0.3% arttı ve sırası ile 3.5% ve 0.4% beklentilerden kötü açıklandı. Amerikan ekonomisinde iş gücüne katılım Nisan ayında 62.2% oldu ve beklenti olan 62.5% seviyesinin altında kaldı.
Veri açıklamasının ardından ABD endekslerinde aşağı yönlü hareketler görülürken, tahvil faizlerinde de ilk tepki olarak düşüş göze çarptı.
İşsizlik oranı ve işgücüne katılım oranlarının beklentilere göre sönük kalması, Powell’ın ABD ekonomisine yönelik görüşlerini bir miktar sorgulattı.
Euro Bölgesi Nisan ayı perakende satış rakamları ise beklentileri karşılayamadı, yıllık 1.8% artması beklenen veri 0.8% artış gösterdi.
İngiltere Merkez Bankası ise beklentilere paralel olarak faizi %1 oranında arttırdı.
Dolar endeksi Çarşamba günkü düşüşüne rağmen haftalık bazda %0.68 değer kazanırken dolar karşısında euro yatay artı, sterlin ise %1.86 kayıpla kapanış gerçekleştirdi.
Brent petrolün %2.79 primlendiği haftayı ABD ham petrolü %4.85’lik primle sonlandırdı.
Altın ise Fed'in sıkılaştırma yanlısı tutumundan destek bulan dolar ve tahvil getirilerindeki yükselişler nedeniyle haftayı %0.71’lik kayıpla $1.883 seviyesinden kapattı.
2 Mayıs günü kapalı olan Londra Metal Borsası, 3 Mayıs’ta yeniden açıldığında, LME bakır haftaya $9.535 seviyesinden başlangıç gerçekleştirirken Fed’in agresif faiz artırımına gideceği endişeleri ile sert düşüş kaydetti.
Hafta başındaki düşüş sonrasında Fed toplantısı ardından $9.770 seviyesine kadar yükselen LME bakır, resesyon endişeleri ile azalan risk iştahı ve global endekslerdeki sert satışlarla Cuma günü $9.370 seviyesine kadar geriledikten sonra haftayı %3.36 kayıpla $9.388 seviyesinden sonlandırdı.
Yeni haftanın ilk işlem gününe, majör Avrupa endeksleri ve ABD endeksleri Nasdaq ve S&P500 öncülüğünde oldukça sert satışlarla başladı. Özellikle ABD endekslerindeki satışların hacmi, 30 günlük ortalamanın %20 ile %30 üzerine çıkmasıyla satışların kuvvetli olduğunu gösterir nitelikteydi.
10 yıllık tahvil getirilerinin %3.20 seviyesini test etmesi, Fed’in bilanço küçültmesi, resesyon endişeleri, Rusya’ya yönelik olarak açıklanan yaptırım açıklamaları risk iştahının azalmasındaki en önemli nedenler olarak öne çıktı. Tüm bu gelişmeler VIX endeksini 34.75 seviyesine taşıyarak yatırımcılardaki endişeyi somutlaştırdı.
S&P500 endeksinde güçlü destek seviyeleri olarak görülen 4.100 seviyesinin altına inilmesiyle satışlar ivme kazandı ve günü %3.20 kayıpla 3.991 seviyesinde kapatarak endişe verici bir görüntü çizdi. Nasdaq endeksinde ise kayıplar %4.29 seviyesine ulaşarak 11.623 puanla günü noktalarken, Dow Jones %1.99 kayıpla 32.246 seviyesinden kapanış gerçekleştirdi.
Avrupa endekslerinde durum Amerika’dan farklı değildi ve başlıca endeksler günü %2’den fazla kayıpla sonlandırdı.
Asya borsaları, yatırımcıların faiz artırımları ve ekonomik büyümenin yavaşlaması konularında devam eden endişeleriyle yaklaşık iki yılın dip seviyesine geriledi. Çin ekonomisinin resesyona gireceği veya yavaşlayacağı endişelerinin artması nedeniyle emtia ihracatı yapan ülkelerin para birimleri ve petrol fiyatları gerilerken, yatırımcıların güvenli varlıklara yönelmesiyle dolar 20 yılın zirvesine yakın seyir izlemeye devam etti.
Fed, İngiltere Merkez Bankası ve Avustralya Merkez Bankası'nın geçen hafta faiz artırımına gitmelerinin ve yüksek enflasyonla mücadelede politikalarını daha da sıkılaştıracağı beklentilerinin kuvvetlenmesinin ardından ekonomik büyümeye dair endişeler yeniden gündeme geldi.
ABD'nin 10 yıllık Hazine tahvillerinin getirisi, Fed'in para politikasını agresif şekilde sıkılaştıracağı beklentileriyle son haftalarda keskin yükselişler kaydetmesinin ardından, Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic'in Fed'in Haziran ayındaki toplantısında 75 baz puanlık devasa bir faiz artırımın ele alınmayacağına işaret eden açıklamalarda bulunmasıyla soluklandı.
Dolar başlıca para birimlerinin büyük bölümü karşısında yükselirken, kapanışı yatay olarak 103.651 seviyesinden gerçekleştirdi. Euro ve sterlin de dolara paralel olarak benzer kapanış yaparken bugün sırasıyla 1.0573 ve 1.2337 ile hafif primli işlem görüyor.
Küresel yatırımcılar, Çarşamba günü açıklanacak olan ABD TÜFE verileri öncesinde de kaygılı kalmayı sürdürüyor. TÜFE'nin oldukça az gerileyeceği ve bu oranda bir gerilemenin Fed'in Haziran'daki politika toplantısında faizleri en az 50 baz puan artırmasının önüne geçemeyeceği öngörülüyor.
Diğer yandan Bitcoin de Haziran 2021'den bu yana ilk kez 30.000 doların altına geriledi.
Petrol fiyatları, en büyük petrol ithalatçısı olan Çin'deki tecrit uygulamaları, doların güçlenmesi ve artan resesyon riskinin küresel talep görünümü ile ilgili endişeleri kuvvetlendirmesiyle dün görülen %6 civarı kayıpların ardından %0.6 civarında primli.
Altın fiyatları, güçlü doların altın üzerinde oluşturduğu baskıya karşılık ABD tahvil getirilerinin gerilemesinden destek bularak yükseldi. Altının spot piyasadaki ons fiyatı dün %1.54 kayıpla kapanış yaparken bugün %0.50 primli olarak $1.863 seviyesinde.
LME bakır ise yeni haftaya $9.351 seviyesinden başlangıç gerçekleştirdi. Güçlü dolar, resesyon ve Çin kapanmasının yarattığı talep endişeleri ile 15 Aralık’tan bu yana en düşük seviyesi olan $9.139 seviyesine kadar gerileyen LME bakır, kapanışı %1.26 kayıpla $9.270 seviyesinden gerçekleştirdi.
Bugün ise dolar endeksindeki hafif gerileme ile %0.28 primli olarak $9.296 seviyesinden işlem gören LME bakır fiyatlarında Çin'deki karantinalar ve zayıf küresel ekonomik büyüme beklentileri hala baskı oluşturuyor.
İndir
DEĞERLENDİRMELER & BEKLENTİLER
Avrupa piyasalarının Paskalya tatili nedeniyle kapalı olduğu haftanın ilk işlem günü ABD tarafında karışık seyirle başladı. Uluslararası Para Fonu, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden kaynaklanan ekonomik etkinin her yere yayılacağını söyleyerek 2022 ve 2023 için küresel büyüme tahminlerini düşürdü.
Çarşamba günü ABD hisse endeksleri yön bulmakta zorlanırken, tahvil getirilerindeki düşüşe paralel hisselere alım gelse de, Netflix’in bilanço açıklaması sonrasında teknoloji hisselerinde satıcılı seyir hakim oldu. 10 yıldır ilk kez abone kaybeden Netflix seansı %35 düşüşle sonlandırdı ve S&P 500 endeksinde bu sene en fazla değer kaybeden hisse oldu. Netflix’in hayal kırıklığı yaratan bilançosu akıllara Meta Platforms’un 4. Çeyrek bilanço açıklamasını ve sonrasında hissede yaşanan düşüşü getirdi.
Bej Kitapta, Fed’in artan maliyetlerin şirketlerce yüksek fiyatlar üzerinden tüketicilere yansıtıldığını ve bu trendin devam etmesinin beklendiği belirtildi. İstihdam piyasasındaki sıkışıklığın ve artan ücretlere karşılık şirketlerin çalışan bulma zorluklarının devam ettiğini, en fazla pozisyon değişikliklerinin düşük ücretli çalışanlar arasında görüldüğünü, konut talebinin güçlü olmaya devam etmesine karşılık, arzın kısıtlı kaldığını vurguladığı görüldü.
Hisse senedi piyasalarında haftanın son işlem gününde kayıplar derinleşti ve ABD endeksleri ise Dow Jones %1.86, S&P 500 %2.75 ve Nasdaq %3.83 haftalık kayıp sergiledi. Powell’ın konuşması sonrası risk iştahında görülen bozulma, çeyrek dönem için hayal kırıklığı yaratan sonuçlar bildiren şirketler, satıcılı seyirde rol oynadı.
Ekonomik veri tarafında Çin tarafında Mart ayı Sınai üretim verisi %4 beklenti üstünde %5 olarak açıklandı. Perakende satışlar ise beklenti %3 daralmadan daha kötü %3.5 daraldı.
GSYİH 1. Çeyrek verisi beklenti %4.2 ve önceki veri %4’e göre daha iyi %4.8 olarak açıklandı.
Mart ayı sınai üretim verisi beklenti %6.2 üstünde %6.5 açıklandı, ancak bir önceki ayın verisi olan %7.5 altında kalırken koronavirüs sebepli kapanma olumsuz etki etmiş görünüyor.
ABD Nisan ayı öncü imalat PMI verisi beklentilerin üzerinde 59.7 açıklanırken, hizmet verisi ise tahminlerin altında 54.7 seviyesinde gerçekleşti.
Dolar, İsrail'deki huzursuzluk ve Ukrayna'da yoğunlaşan savaşın ortasında yükselen emtia fiyatlarının doların sığınak statüsünü kuvvetlendirmesi ile birlikte haftaya yükselişle başladı.
Fed başkanlarından James Bullard’ın 75 baz puanlık faiz artışının ihtiyaç halinde değerlendirilmesi gerektiğini belirtmesi, Neel Kashkari’nin Çin'deki tecrit uygulamalarının tedarik zincirindeki aksamaları daha da artırması durumunda Fed'in enflasyonu düşürmek için "daha fazlasını yapması" gerekeceğini söylemesi doları yukarı yönlü destekledi.
Sadece bir ay önce 25 baz puanlık faiz artırımlarından yana olan Chicago Fed Başkanı Charles Evans, bu yıl iki tane 50 baz puanlık faiz artırımını da içerecek faiz artırımlarının kendisini rahatsız etmeyeceğini ifade etti.
Fed başkanı Powell’ın önden yüklemeli faiz artırımına ve 50 baz puanın da Mayıs ayı toplantısında masada olduğuna dair açıklamaları da şahin karşılandı ve satışlara neden oldu.
Powell'ın açıklamaları, gelecek ay en az bir 50 baz puanlık artırım daha yapılacağını fiyatlayan piyasaların beklentilerini doğrularken, Nomura Fed'in Haziran ve Temmuz aylarındaki toplantılarında artık 75 baz puanlık artırıma gidilebileceğini öngörüyor. Faizlerin bu oranda artırılması durumunda, 1994 yılından bu yana en büyük faiz artırımı gerçekleştirilmiş olacak.
Dolar endeksi ise 100.500 seviyesinden başladığı haftayı %0.90 primli olarak 101.220 seviyesinde tamamladı. Dolar karşısında Euro %0.30, sterlin ise %1.75 değer kaybetti.
Petrol fiyatları Libya'nın ham petrol ihracatının bir kısmını durdurmak zorunda kalmasının ardından arz endişeleriyle desteklense de IMF'nin küresel ekonomik büyüme tahminlerini aşağı çekmesi ve Çin'in Şanghay'daki tecrit uygulamasını kaldırmaya hazırlanmasıyla birlikte düşük talep endişeleri fiyatları baskıladı. Brent petrol haftayı %4.52, ABD ham petrolü ise %4.56 kayıpla sonlandırdı.
Altın haftaya artan jeopolitik risklerle yükselişle başladı ancak bu ivmesini koruyamadı. Dolar ve ABD Hazine tahvili getirilerinde devam eden yükselişle hafta başında $2.000 seviyesine yaklaşan spot altın, haftayı %2.27 kayıpla $1.930 seviyesinden sonlandırdı.
Çin’in beklentilerin üzerinde paylaştığı birinci çeyrek milli hasıla rakamları kuvvetli talebi ortaya koyarken, jeopolitik risklerin arz tarafında yarattığı baskıların tekrardan yenilenmesi ile emtia fiyatları haftaya yukarı yönlü başladı. Bunun yanı sıra Çin Merkez Bankası Covid önlemleri nedeni ile zor duruma düşen işletmeleri destekleyeceğini açıkladı.
Ancak sonrasında gösterge faiz oranlarını düşürmek yerine sabit tutma kararı alması yatırımcıları şaşırttı ve Çin borsasında kayıplara yol açtı.
Diğer yandan MMG Ltd Pazartesi günü yaptığı açıklamada, küresel bakır arzının %2'sini oluşturan Peru'daki Las Bambas bakır madeninin, yakınlardaki sakinlerin protestoları sebebi ile 20 Nisan'dan itibaren faaliyetlerini askıya alacağını söyledi.
Peru başbakanı da protestoların ülkenin bakır üretiminin %20'sini durdurduğu için, Peru'nun Southern Copper Corp'un Cuajone madeninin yakınında olağanüstü hal ilan edeceğini açıkladı.
LME bakır 4 günlük tatilin ardından yeni haftaya $10.425 seviyesinden başlangıç gerçekleştirdikten sonra Çin ekonomik destek paketi iyimserliği ve arz endişeleri ile $10.516 seviyesine kadar yükseliş kaydetti.
Ancak Çin’in faiz oranlarını sabit bırakması ile bu seviyede kalıcı olamayan LME bakır, güçlü dolar endeksi ve küresel büyüme endişeleri ile arz endişelerinin etkisiyle haftayı %2.55 kayıpla $10.069 seviyesinden sonlandırdı.
Fiyatları aşağı yönlü etkileyen diğer bir etken de LME’de artan stok miktarları olarak dikkat çekti, stoklar Ekim 2021’den bu yana en yüksek seviyelerine yükseldi.
Dünya hisse senedi piyasalarında haftanın ilk gününde satıcılı seyir öne çıkarken, ABD’de kapanışına doğru gelen alımlar yatırımcıların bugün açıklanacak Alphabet ve Microsoft gibi önemli bilançolar öncesinde pozitif momentum ile haftaya başlamasını sağladı.
Çin’de Covid 19 kaynaklı kapanmaların yarattığı endişeler risk iştahın bozulmasında ise önemli rol oynadı.
ABD endeksleri günü pozitif ayrışarak kapatırken, geri çekilen ABD faiz getirileri teknoloji odaklı Nasdaq endeksinde %1.29 civarında pozitif etki sağladı.
Diğer bir önemli gelişme ise Twitter’ın, Elon Musk’ın şirketi satın alma teklifini kabul etmesi oldu. Haberin ardından şirket hisseleri %5.70 yükselişle günü tamamladı.
Dow Jones %0.70, S&P 500 endeksi ise %0.57 primle günü sonlandırdı. Avrupa endekslerinde ise derin satışlar görülürken majör endeksler %0.90-%2.01 aralığında geriledi.
Bu sabah Asya borsaları, Wall Street'te kapanışa yakın görülen kazanımlara paralel olarak temkinli şekilde yükselse de Çin'de devreye alınan tecrit uygulamaları ve Fed'in para politikasını sıkılaştırmada agresif bir tutum izleyeceği beklentileri nedeniyle risk iştahı azaldı.
Yatırımcılar, Çin'deki tecrit uygulamalarının yanı sıra Fed'in para politikasını sıkılaştırmada agresif bir tutum izlemesinin koronavirüs salgın hastalığının ardından yeni toparlanmaya başlayan küresel ekonomiye zarar verebileceğinden endişe ediyorlar.
Fed'in önümüzdeki aylarda gerçekleşecek iki politika toplantısında da faizleri 50'şer baz puan artırması bekleniyor.
Dolar, Çin'deki tecrit uygulamaları ve Fed'in faizleri öngörülenden daha hızlı yükselteceğinden endişe eden yatırımcıların güvenli liman varlıklara yönelmesiyle euro karşısında yaklaşık iki yılın, sterlin karşısında da 18 ayın zirvesine yükseldi
Dün 101.856 seviyesine kadar yükselen dolar endeksi günü %0.53 primli kapattı, bugün ise 101.678 seviyesinde yatay eksi. Euro dün 1.0697 ile Mart 2020'den bu yana en düşük seviyeyi görmesinin ardından bugün 1.0707 seviyesinde yatay. Sterlin dün Eylül 2020'den bu yana en düşük seviyeyi görmesinin ardından bugün 1.2738 seviyesinde yatay.
Petrol fiyatları dünkü seansta Çin'de devam eden tecrit uygulamalarının talebi azaltacağı endişeleri ve doların iki yılın zirvesine yükselmesi nedeniyle dün %3.5’ten fazla gerilemesinin ardından bugün hafif toparlandı ve %0.90 civarında primle işlem görüyorlar.
Altın fiyatları, paladyum fiyatlarının dünkü seansta Çin'deki tecrit uygulamalarının talebi azaltacağı yönünde beklentiler nedeniyle bir ayın dip seviyesine gerilemesinin ardından bugün toparlanmasıyla ve doların dün iki yılın zirvesini görmesinin ardından gerilemeye başlamasıyla yükseldi. Altının spot piyasadaki ons fiyatı dün 29 Mart'tan bu yana en düşük seviyeyi görmesinin ve %1.66 kayıpla kapanış gerçekleştirmesinin ardından %0.27 primli olarak $1.903 seviyesinden işlem görüyor.
LME bakır yeni haftaya $10.100 seviyesinden başlangıç gerçekleştirdikten sonra azalan global risk iştahı ve dolar endeksindeki yükseliş ile $9.757 seviyesine kadar geriledi ve günü %2.31 kayıpla $9.837 seviyesinden gerçekleştirdi.
Bugün ise Londra bakır, diğer endüstriyel metaller ile birlikte, dolardaki hafif bir gerileme ve Çin'den daha fazla ekonomik teşvik iyimserliğinin fiyatları desteklemesiyle %0.59 primli olarak $9.895 seviyesinden işlem görüyor.
İndir
DEĞERLENDİRMELER & BEKLENTİLER
Geride bıraktığımız haftaya global endeksler enflasyon verileri öncesinde satıcılı başladı. Ardından Salı günü ABD endeksleri enflasyon verisinin etkisiyle pozitif bölgede açılış yapsa da primler korunamadı. Özellikle çekirdek enflasyonun beklentinin altında artış göstermesi piyasada rahatlama yaratırken diğer yandan petrolde %7’ye varan yükseliş olması enflasyon endişelerini destekledi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in barış görüşmelerinin yeniden bir çıkmaza girdiğini ifade etmesi petrol ve diğer emtia fiyatlarında yükselişe sebep oldu, Euro’da ise baskı yarattı.
ABD Başkanı Joe Biden, ABD'nin 800 milyon dolarlık yeni bir askeri yardım paketiyle Ukrayna'ya sağladığı silahların boyutunu ve kapsamını genişleteceğini açıkladı.
Çarşamba gününü bilanço sezonunun başlamasıyla primli sonlandıran ABD endeksleri, ECB kararı sonrası güçlenen dolar ve yükselen ABD tahvillerin etkisiyle tekrar yönünü aşağı çevirdi ve haftalık bazda Dow Jones %0.78, S&P 500 %2.13 ve Nasdaq %2.63 olmak üzere kayıpla kapanış gerçekleştirdi.
Ekonomik veri tarafında Çin’in yıllık bazda açıkladığı TUFE ve UFE verileri ise beklentilerin üzerinde sırasıyla %1.5 ve %8.3 seviyelerinde gerçekleşti.
ABD Mart ayı enflasyon verisi haftanın en önemli gündem maddesi olarak öne çıkarken, manşette aylık bazda beklentiye paralel olarak %1.2 artış ve yıllık bazda %8.4 beklentisine karşın %8.5 artış açıklandı. Çekirdekte ise aylık bazda %0.5 beklentisine karşın %0.3 ve yıllıkta %6.6 beklentisine karşın %6.5 olarak açıklandı.
Perakende Satışlar Mart ayı 0.6% beklenirken 0.5% olarak gerçekleşti. Haftalık İşsizlik başvuruları 170 bin beklenirken 185 bin kişi ve devam eden başvurular 1.500 bin beklenirken 1.475 bin olarak açıklandı.
ECB faiz kararında beklenti doğrultusunda -0.5% olarak sabit bırakırken, FED’e göre daha güvercin açıklamalar takip edildi.
Hafta sonunda Fransa’da yapılan seçimlerin ilk turunda Macron’un beklenti dahilinde önde olması ile haftaya primli açılış yapan EUR/USD, ECB faiz kararı sonrasında 1.0756’ya kadar geriledi, hafta kapanışı ise %0.45 kayıpla 1.0876 seviyesinden oldu.
Enflasyon verisi sonrasında kısa süreli de olsa 99.750 seviyesine kadar geri çekilen dolar endeksi euro’daki kayıpla desteklenirken, Perşembe günü 100.761 seviyesine kadar yükseliş kaydetti, haftayı ise %0.53 primli olarak tamamladı.
Haftaya $1.946 seviyesinden başlayan altın ise dolar endeksindeki kazanımlara rağmen Ukrayna'daki kriz ve artan enflasyon kaynaklı baskıların güvenli liman olarak görülen altının çekiciliğini artırmasıyla haftayı %1.47 primli olarak $1.975 seviyesinden tamamladı.
Petrolde ise fiyatlar Çin’de yaşanan kapanmaların talebe olumsuz etkisi, stratejik rezervlerin kullanıma sokulması ve USD’de izlenen pozitif seyir petrol kontratlarında satışa etki ederken, İran’la yapılan görüşmelere dair gelen olumsuz açıklamalar ile haftaya satıcılı başladı.
Ancak petrol fiyatları, Putin'in barış görüşmelerinin çıkmaza girdiğini söylemesi ve Batılı devletlerin uyguladığı yaptırımlarla karşı karşıya kalan Rusya'da üretimin düşebileceği ve bu durumun arz sıkışıklığına yol açabileceği yönünde endişelerle tekrar yükselişe geçerken brent petrol haftayı %8.68, ABD ham petrolü %8.84 primle sonlandırdı.
LME bakır ise $10.309 seviyesinden haftaya başlarken global hisse senetleri ve emtia fiyatlarındaki düşüşe eşlik ederek 17 Mart’tan bu yana en düşük seviyesi olan $10.153 seviyesine kadar geriledi.
ABD enflasyon verisi sonrasında tekrar yükselişe geçen LME bakır Çin'in bankaların zorunlu karşılık oranlarında ve diğer politika araçlarında ekonomiyi desteklemek için adım atacağını açıklaması ile de desteklenerek $10.403 seviyesine kadar yükseliş kaydetti.
Ancak ECB kararı sonrası yükselen dolar endeksine paralel olarak kısmen gerileyen LME bakır haftayı %0.12 kayıpla $10.332 seviyesinden sonlandırdı.
Avrupa piyasalarının Paskalya tatili nedeniyle kapalı olduğu yeni haftanın ilk işlem gününde ABD tarafına karışık bir seyir hakim oldu ve endeksler yatay eksi kapanış gerçekleştirdi.
Bilanço açıklamalarında $303 milyar piyasa değerine sahip Bank of America 2022 yılı ilk çeyreğinde $0.80 ile beklenti olan $0.74’in üzerinde hisse başı kar açıkladı. Şirket bir önceki yılın aynı döneminde $22.9 milyar gelir ile $0.86 hisse başı kar açıklamıştı.
Yatırımcılar, Ukrayna'daki savaşın ve yüksek enflasyonun şirketlerin finansal durumuna etkisini görmek için çeyrek dönem bilançolarını izliyorlar. Bu kapsamda Netflix, Tesla ve Johnson & Johnson şirketlerinin bilançolarını bu hafta takip edilecek.
Ekonomik veri tarafında Çin’de Mart ayı Sınai üretim verisi %4 beklenti üstünde %5 olarak açıklandı. Perakende satışlar ise beklenti %3 daralmadan daha kötü %3.5 daralma olarak duyruldu. GSYİH 1. Çeyrek verisi beklenti %4.2 ve önceki veri %4’e göre daha iyi %4.8 büyüdü.
Mart ayı sınai üretim verisi beklenti %6.2 üstünde %6.5 açıklandı, ancak bir önceki ayın verisi olan %7.5 altında kalırken koronavirüs sebepli kapanma olumsuz etki etmiş görünüyor.
Dolar, İsrail'deki huzursuzluk ve Ukrayna'da yoğunlaşan savaşın ortasında yükselen emtia fiyatlarının doların sığınak statüsünü kuvvetlendirmesi ile birlikte G10 para birimleri karşısında değerlendi. Güne ve haftaya 100.500 seviyesinden başlayan dolar endeksi kapanışı %0.46 primle gerçekleştirirken bugün 100.914 ile Mart 2020’den bu yana en yüksek seviyesinde. Dolar karşısında Euro 1.0785 ile sterlin ise 1.3011 ile yatay artı.
Petrol fiyatları Libya'nın ham petrol ihracatının bir kısmını durdurmak zorunda kalmasının ardından arz endişeleriyle yükselirken Çin'in Şanghay’daki tecrit uygulamasını kaldırmaya hazırlanmasıyla birlikte düşük talep endişeleri de hafifledi. Fiyatlar dün günü %1’den fazla primle kapatırken bugün %1 civarı kayıpla işlem görüyor.
Jeopolitik riskler spot altını seans genelinde desteklemesiyle $1.998 seviyesine kadar yükseldi ancak kapanışa doğru kazanımlar korunamadı ve kapanış %0.20 primle $1.978 seviyesinde oldu.
Çin’in beklentilerin üzerinde paylaştığı birinci çeyrek milli hasıla rakamları kuvvetli talebi ortaya koyarken, jeopolitik risklerin arz tarafında yarattığı baskıların tekrardan yenilenmesi ile emtia fiyatlarının genelinde yön yukarı oldu.
Bunun yanı sıra Çin Merkez Bankası Covid önlemleri nedeni ile zor duruma düşen işletmeleri desteklemek amacı yardım paketi açıkladı.
Diğer yandan ise MMG Ltd Pazartesi günü yaptığı açıklamada, küresel bakır arzının %2'sini oluşturan Peru'daki Las Bambas bakır madeninde, yakınlardaki sakinlerin protestoları sebebi ile, 20 Nisan'dan itibaren faaliyetlerini askıya alacağını söyledi.
Tüm haber akışı ile LME bakır 4 günlük tatilin ardından yeni haftaya $10.425 seviyesinden başlangıç gerçekleştirdikten sonra %0.67 primli olarak $10.401 seviyesinden işlem görüyor.
İndir
DEĞERLENDİRMELER & BEKLENTİLER
Geride bıraktığımız haftanın ilk işlem günü Elon Musk’ın Twitter’ın %9.2 payını satın alması haberi etkisiyle teknoloji hisseleri başta olmak üzere pozitif başladı. Ancak henüz Salı günü FED yetkilisi Brainard’ın şahin yorumları piyasaları baskıladı. Lael Brainard, ABD merkez bankasının Mayıs ayından itibaren politikalarını sistemli bir şekilde sıkılaştırmaya ve bilançosunu hızlı bir şekilde küçültmeye devam edeceğini söyledi.
Brainard sonrası Çarşamba günü ise gündem yayınlanan Fed'in 15-16 Mart tarihlerinde gerçekleştirilen toplantısının tutanakları oldu. Tutanaklarda dikkat çeken maddeler arasında bilançoda daraltmanın aylık $95 milyon olmasının uygun olacağı; birçok yetkilinin 50 baz puan artışı yönünde hemfikir olduğu ancak Rusya’nın Ukrayna’yı işgali nedeniyle 25 baz puanlık artışı kabul ettiği, ilerleyen dönemlerde ise bir ya da daha fazla 50 baz puanlık artışın uygun olacağı görüşünde olduğu yer aldı. Tutanaklar yetkililer arasında enflasyonun ekonomi için tehlike oluşturacak seviyelere yükseldiği endişelerinin kuvvetlendiğini gösterdi.
Perşembe ve Cuma günü endekslerde hafif toparlanma görülse de ABD’de Dow Jones %0.28, S&P500 %1.27 ve Nasdaq %3.86 haftalık kayıpla kapanış gerçekleştirdi.
Ekonomik veri tarafında ABD’de Şubat ayı fabrika siparişler beklenti %0.6 daralmadan daha iyi %0.5 daraldı ancak bir önceki ay veri %1.4 büyümüştü. Şubat ayı dayanıklı mal siparişleri verisi de beklenti ve önceki veri -%2.2’den daha iyi %2.1 daraldı.
Haftalık işsizlik başvuruları bir önceki haftanın ve beklentilerin oldukça altında 166 bin seviyesinde açıklandı.
Çin’de Caixin PMI Hizmet verisi 8.2 puan gerileyerek 49.7 olan beklentinin altında 42 olarak açıklandı.
Euro Bölgesi ÜFE, Şubat ayında %1.2 beklenti karşısında %1.1 artış kaydetti.
Euro, Rusya'nın Ukrayna'da sivilleri öldürdüğü yönünde iddialar nedeniyle Moskova'ya yönelik yaptırımların artırılacağı beklentileriyle değer kaybı ile haftaya başlarken, dolar eurodaki kayıptan destekle primli başlangıç gerçekleştirdi. Yayımlanan Fed tutanaklarının beklenti üstünde şahin kalması, eurodaki kayıpla birlikte dolardaki yükselişi destekledi.
Cuma günü Mayıs 2020'den bu yana ilk kez 100 bin seviyesini aşarak 100.189 seviyesine kadar yükselen dolar endeksi haftayı %1.18 primli kapattı, Euro ise dolar karşısında %1.60 değer kaybetti. Sterlin ise görece daha durgun kalsa da dolar karşısında haftalık %0.62 değer kaybı yaşadı.
Petrol fiyatlarında hafta başında Rusya’ya daha fazla yaptırım uygulanacağı beklentisi arz endişeleri oluşturarak fiyatları yukarı yönlü destekledi. Ancak sonrasında gelen başlıca petrol tüketicisi olan ülkelerin piyasalarda oluşan açığı kapatmak üzere rezervlerden 240 milyon varil petrolü piyasaya süreceklerini açıklamaları ve diğer yandan Çin’deki pandemi kısıtlamalarının talep düşürücü etkisi ile sert gerileyen petrol fiyatları haftayı brent petrol %1.54, ABD ham petrolü %1.02 olmak üzere kayıpla kapattı.
Ancak analistler bu kararın kısa vadede fiyatlardaki artışı sınırlayabileceğini, ancak Rusya'ya yönelik yaptırımlara riayet eden ülkelerin artması halinde yetersiz kalacağını ifade ediyor.
Altın güçlenen dolara rağmen hafta boyunca oldukça yatay seyir izlerken kapanışı %1.12 primli ve $1.946 seviyesinden gerçekleştirdi.
LME bakır ise haftaya $10.287 seviyesinden, Çin tatili sebebiyle düşük kalan işlemlerde Şili'nin üretimindeki düşüşün ve Rusya'ya yönelik daha fazla yaptırım olasılığının arz kıtlığı riskini artırmasıyla desteklenerek primli başladı.
Salı günü $10.580 ile dört haftanın en yüksek seviyesine ulaşan LME bakır, Brainard'ın açıklamaları ile güçlenen dolar ve Çin’deki talep endişeleri ile yönünü tekrar aşağı çevirdi.
Beklenti altı kalan Çin PMI verileri ile de baskılanarak Perşembe günü $10.230 seviyesine kadar gerileyen LME bakır, bu seviyeden toparlanarak haftayı %0.73 primle $10.344 seviyesinden sonlandırdı.
Cuma günü Paskalya tatili nedeniyle kapalı olacak dünya majör hisse senedi piyasalarında, enflasyon verilerinin paylaşılacağı haftaya başlangıç satıcılı oldu.
Başka bir büyük Çin şehri, Şanghay'dan kuzey illere uzanan ülke çapındaki salgını kontrol altına almak için mücadele ederken Covid kısıtlamalarını sıkılaştırdı.
New York Fed'in Pazartesi günü yayınladığı Mart ayındaki anketine göre, tüketiciler artık enflasyonun gelecek yıl %6.6'ya ulaşacağını öngörüyor. Yüksek enflasyon ve olası bir resesyonun hisse senedi piyasalarını baskılamaya devam ettiği ortamda ABD’de bilanço dönemi bu hafta başlıyor.
Tahvil getirilerindeki yukarı yünlü seyir teknoloji hisselerinde yüksek oranda negatif fiyatlandı ve endeksler üzerinde baskılayıcı faktörlerden oldu. Avrupa major endekslerinde kayıplar %0.5 civarında olurken, ABD’de satış baskısı daha sert oldu. Dow Jones %1.19, S&P500 %1.69 ve Nasdaq %2.18 değer kaybetti.
Ekonomik veri tarafında Çin’in yıllık bazda açıkladığı TUFE ve UFE verileri ise beklentilerin üzerinde sırasıyla %1.5 ve %8.3 seviyelerinde gerçekleşti.
Hafta sonunda Fransa’da yapılan seçimlerin ilk turunda Macron’un beklenti dahilinde önde olması ile haftaya 0.7% primli açılış yapan EUR/USD kazanımları kısa sürede geri verdi ve günü 1.0883 seviyesinde yatay artı sonlandırdı.
ABD hazine tahvil getirilerinde yeni zirvelerin görülmesi dolara destek olurken, JPY’nin de kötü performansını sürdürmesi ile dolar endeksini destekledi ve endeks %0.14 primli kapanış gerçekleştirdi.
Spot altın, ABD hazine tahvil getirileri ve USD endeksinin güçlü seyrine rağmen, gün içinde $1.970’e yükselerek son bir ayın en yüksek seviyesini gördükten sonra günü %0.39 primle sonlandırdı. Bugün açıklanacak ABD Mart ayı enflasyon verisinin yeni zirve yapacağı beklentisi de altın fiyatlarında yükselişe etki etti.
Petrolde ise Çin’de yaşanan kapanmaların talebe olumsuz etkisi, stratejik rezervlerin kullanıma sokulması ve USD’de izlenen pozitif seyir petrol kontratlarında satışa etki ederken, İran’la yapılan görüşmelere dair gelen olumsuz açıklamalara rağmen, satıcılı seyir gün genelinde devam etti. Petrol fiyatları günü %4 civarında kayıpla sonlandırdı.
LME bakır ise $10.309 seviyesinden yeni haftaya başlarken, ilk işlem gününde global hisse senetleri ve emtia fiyatlarındaki düşüşe eşlik ederek 17 Mart’tan bu yana en düşük seviyesin olan $10.153 seviyesine kadar geriledi ve neredeyse aynı seviyelerde günü sonlandırdı.
LME bakır bu sabah ise %0.64 primli olarak $10.223 seviyesinden işlem görüyor.
İndir
DEĞERLENDİRMELER & BEKLENTİLER
Geride bıraktığımız haftanın ilk işlem gününde teknoloji ve büyük ölçekli hisse senetlerinin desteğiyle, hisse senedi piyasalarında güçlü bir yükseliş izlendi.
Ukrayna-Rusya eksenindeki jeopolitik riskler devam ederken ateşkes görüşmeleri ve düşük de olsa olası olumlu bir gelişme ihtimali risk iştahında artışa destek olurken, Kiev ve çevresinde yapılan askeri operasyonların azaltılacağına dair açıklamalar etkisinde endekslerde primlenme hafta ortasına kadar devam etti.
Türkiye’de yapılan görüşmelerden iyimser açıklamalar gelirken Rusya kanadı Kiev ve Çernihiv’de operasyonları duracağını açıklanması barış havasının esmesine neden oldu.
Sonrasında ise Rusya’nın görüşmelerde henüz sonuca varılmadığını ve anlaşılması gereken birçok madde olduğunu belirtmesiyle devam eden barış görüşmelerinin sonuçsuz kalması risk iştahında gerilemeye yol açtı ve risk iştahı negatife döndü.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Batı ülkelerinin uyguladığı yaptırımlara karşılık vererek Avrupalı devletlerden doğalgaz ödemelerini ruble ile gerçekleştirmelerini talep etti ve ödemelerin gerçekleştirilmemesi durumunda mevcut kontratları sonlandıracağını açıkladı.
Doğalgaz ihtiyacının üçte birini Rusya'dan ithal eden AB ülkeleri içerisinde Rus doğalgazına en bağımlı ülke olan Almanya, Putin'i "şantaj" ile suçladı. Yatırımcılar petrol ve doğalgaz gelirlerine bağımlı olan Rusya'nın spot fiyat altında enerji ihraç etmek isteyebileceğini, ancak bunun da ithalatçı ülkeleri ikincil yaptırımlara maruz bırakabileceği endişeleri nedeniyle gelişmeleri yakından takip ediyorlar.
Diğer yandan Çin tarafında ise önceki hafta başlayan Covid -19 önlem amaçlı kapanmalarda vaka sayılarındaki artış risk iştahını baskılamaya devam etti.
Ekonomik veri akışı yoğun olan haftanın ilk işlem gününde ABD’de perakende satış stokları beklenti %1.3 altında %11 açıklandı. Tüketici güveni 107 seviyesine gerilemesi beklenirken 107.2 olarak açıklandı.
ADP istihdam değişimi Mart ayında 455 bin kişi olurken, revize son çeyrek büyüme rakamı %6,9 seviyesinde gerçekleşti. Şubat ayı kişisel gelir beklenti ile uyumlu %0.5 artış gösterirken, kişisel harcamalar %0.5 beklentisinin altında %0.2 artış gösterdi.
Haftanın en önemli verilerinden olan Mart ayı tarım dışı istihdam verisi ise 490 bin seviyesinde yer alan beklentilerin altında 431 bin olarak duyuruldu. İşsizlik oranı %3.8’den %3.6’a geriledi.
Çin'de imalat ve hizmet sektörleri, Mart ayında koronavirüs salgınının piyasaları etkisine aldığı 2020'den bu yana ilk kez eş zamanlı olarak daraldı ve ekonomiye istikrar kazandırılması için para veya maliye politikası kanalıyla yeni adımlar atılması gerektiğine işaret etti.
Çin istatistik kurumu resmi imalat PMI verisini 49.9 beklentisinin altında 49.5 seviyesine gerilediğini açıkladı. İmalat dışındaki sektörleri ölçen PMI ise Mart'ta Şubat ayındaki 51.6 seviyesinden 48.4 seviyesine geriledi.
AB bölgesine yönelik Mart ayı TUFE enflasyon verisi ise %1.8 beklentisinin oldukça üzerinde, %2.5 oranında gerçekleşti
Haber ve ekonomik veri akışı ile ABD’de Dow Jones %0.12 kayıpla haftayı sonlandırırken, S&P500 %0.06, Nasdaq ise %0.65 primle kapanış gerçekleştirdi.
Dolar endeksi ise haftaya 98.807 seviyesinden başlangıç gerçekleştirirken, 97.685 seviyesine kadar gerileme kaydettikten sonra haftayı %0.16 kayıpla 98.632’den kapattı. Dolar karşısında Euro %0.66 primlendi, sterlin ise %0.58 değer kaybetti.
Petrol fiyatları, Rusya ve Ukraynalı müzakerecilerin barış görüşmelerinin başlaması beklenen bir sonraki turu için hazırlanması ve Shanghai'da başlatılan tecrit uygulamasının Çin'de petrol talebinin düşmesine neden olacağı yönünde endişeler nedeniyle haftaya kayıpla başladı. Sonrasında ABD'nin yüksek yakıt fiyatlarını kontrol altına almak için piyasaya rezervlerinden büyük miktarda petrol sürmeyi değerlendirmesiyle keskin şekilde düşüş kaydetti. ABD'li kaynaklar, ABD'nin stratejik rezervlerinden piyasaya birkaç ay boyunca 180 milyon varile kadar petrol sürmeyi değerlendirdiğini açıkladı. Ayrıca Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) üyesi ülkelerin de rezervlerden petrol sürme konusunu ele almak üzere toplantı düzenledi. Brent petrol haftayı %13.48, ABD ham petrolü ise %12.84 kayıpla kapattı.
Altın fiyatları haftaya doların üç haftanın zirve seviyesinde değerini koruması ve tahvil getirilerinin yükselmesiyle yatay seyirle başladı. Yatırımcılar Rusya-Ukrayna görüşmelerinin bir sonraki turu öncesinde büyük pozisyon almaktan kaçınırken görüşme sonrası $1.889 seviyesine kadar geri çekilen altın sert satışların ardından gelen tepki alımları ile tekrar yükseldi. Spot altın haftalık bazda ise %1.69 kayıpla kapanış gerçekleştirdi.
Hafta genelinde geniş bir bantta işlem gören bakır, haftayı yatay kapattı. haftaya $10.250 seviyesinden başlayan LME bakır, Çin’de artan vaka sayılarının ve önlemlerin talebe dair endişe yaratmasıyla $10.166 seviyesine kadar geriledi. Ardından, barış haberlerinin geleceği, Rusya’nın Ukrayna'daki Kiev ve Chernihiv'e odaklanan askeri faaliyetlerini büyük ölçüde keseceğine dair haberlerin desteği ve dolar endeksindeki düşüş ile tekrar yükselişe geçerek yukarıda $10.520 seviyesini test etti. Ancak haftanın sonuna doğru Çin verileri ve dolardaki primlenme ile tekrar geri çekilmeye başlayan LME bakır, haftayı $10.270 seviyesinde yatay olarak sonlandırdı.
Yeni haftanın ilk işlem gününde Twitter’ın %9.2 payına Elon Musk’ın sahip olduğu SEC raporlarında yer alınca hisse günü %27 primle 49.97 seviyesinden sonlandırdı. Twitter haberi etkisiyle teknoloji hisseleri başta olmak üzere endekslere alım geldi.
Dow Jones %0.30, S&P500 %0.81, Nasdaq %1.90 olmak üzere primli kapanış yaptı. Majör Avrupa endeksleri ise %0.20-%0.70 aralığında primli seans geçirdi.
Piyasalar bu hafta Fed'in son politika toplantısının yarın yayımlanacak olan toplantı tutanaklarını izleyecek. Tutanakların Mayıs'ta 50 baz puanlık faiz artırımına gidilip gidilmeyeceğine işaret etmesi bekleniyor.
Asya borsaları, Wall Street'teki kazanımlardan destek bularak bir aydan uzun sürenin zirvesini görürken, euro Moskova'ya yönelik yaptırımların artırılacağı beklentileriyle dolar karşısında bir haftanın dip seviyesine yakın seyretti.
Dolar endeksi euro’nun değer kaybından destek bularak dün günü %0.37 primle sonlandırdı, bu sabah ise 98.896 seviyesinde yatay eksi. Euro, Rusya'nın Ukrayna'da sivilleri öldürdüğü yönünde iddialar nedeniyle Moskova'ya yönelik yaptırımların artırılacağı beklentileriyle dolar karşısında dün %0.75 değer kaybederken bu sabah 1.0972 seviyesinde yatay.
Petrol fiyatları, Rus birliklerinin Ukrayna'da savaş suçu işlediği iddialarının ardından Moskova'ya yönelik yeni yaptırım beklentilerinin arza dair endişeleri artırmasıyla dün %3’ten fazla primlenirken, bu sabah ise %1 civarında primle işlem görüyor.
Altın fiyatları, Rusya'ya uygulanan yaptırımların artırılacağı ve Fed'in yüksek enflasyonu kontrol altına almak için daha yüksek faiz artırımları gerçekleştireceği yönünde beklentilerden destek bulan doların kazanım elde etmesiyle dünkü %0.42 primin ardından bu sabah %0.08 kayıpla $1.930 seviyesinde işlem görüyor.
LME bakır ise yeni haftaya $10.287 seviyesinden başlangıç gerçekleştirirken, Çin tatili sebebiyle düşük kalan işlemlerde $10.258 seviyesine kadar gerileme gösterdi. Şili'nin üretimindeki düşüşün ve Rusya'ya yönelik daha fazla yaptırım olasılığının arz kıtlığı riskini artırmasıyla desteklenen LME bakır dün günü %1.51 primle sonlandırırken, bu sabah da %1.39 primli olarak $10.570 seviyesinden işlem görüyor.
İndir
DEĞERLENDİRMELER & BEKLENTİLER
ABD endeksleri geride bıraktığımız haftaya satışla başlarken, kapanışların bir önceki seansın en düşük noktalarından yüksek olması dikkat çekti.
FED Başkanı Jerome Powell’ın konuşmasının tonunu önceki haftaki basın toplantısına göre daha şahin nitelendiren haberler geçse de, aslında Powell’ın verdiği mesaj yine aynıydı. Powell, henüz kesin alınmış bir karar olmasa da para politikası kurulunun, gerekli görmesi durumunda faiz artırımlarının hızını arttırabileceği, bilanço küçültülmesine önümüzdeki Mayıs ayında başlayabileceğini ve politika faizi nötr faiz seviyesinin üzerine çekebileceğini belirtti. Ekonominin güçlü olduğuna vurgu yapan Powell, ABD tarihinde yumuşak iniş örneklerinin azımsanmayacak sayıda olduğunu ifade ederken, bu durum FED üyelerinin ekonomik büyüme ile ilgili risklerden ziyade, yüksek enflasyonu daha büyük risk olarak gördüklerine yorumlandı.
Jeopolitik cephede Putin’in 'düşmanca' ülkelerin Rus doğalgazını ruble olarak ödemesini istemesi ve Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın Çarşamba günü ABD hükümetinin Rusya'nın Ukrayna'da savaş suçları işlediğine ve yargılanması gerektiğine inandığını resmen duyurması, öne çıkan çarpıcı başlıklar oldu.
ABD, Moskova üzerindeki baskıyı artırmak için Rus aristokratları, milletvekilleri ve savunma şirketlerine yönelik yeni bir yaptırım paketi açıkladı. Ayrıca ABD, Rusya'nın olası biyolojik veya nükleer saldırılarına hazırlanmak için NATO ile birlikte çalıştığını söyledi ve NATO, savunma ittifakının doğu kısmındaki konuşlandırmalarını artırmayı kabul etti. Konuya aşina olan yetkililer, Başkan Joe Biden'ın bütçe teklifinde mevcut mali yıla göre %4 artışla 813.3 milyar dolarlık ulusal güvenlik harcaması talep etmeyi planladığını söyledi, talep, Pentagon için 773 milyar doları içeriyor.
ABD hisse senetleri, yatırımcıların artan faiz artışı tehditlerine ve Ukrayna'daki savaşın etkisine rağmen ekonomik direncin pozitif olduğunu gösteren işsizlik başvuruları eşliğinde yükseldi. Haftalık bazda Dow Jones %0.31, S&P500 %1.79, Nasdaq ise %1.98 primle kapanış gerçekleştirdi.
Ekonomik veri tarafında, ABD işsizlik sigortası başvurularının geçen hafta 1969'dan bu yana en düşük seviyeye düştüğünü gösterirken, 210 bin beklenen veri 187 bin olarak geldi. Ancak dayanıklı mal siparişleri volatilitesi yüksek olan havacılık sektörü çıkartıldığında beklenti olan %0.6 artışın aksine %0.6 oranında düşüş yaşadı.
Fed açısından bakıldığında geçtiğimiz toplantıda sürekli olarak vurguladıkları iş gücü piyasasının sağlam duruşu faiz artışı için pozitif bir gelişme olarak öne çıkıyor.
Federal Rezerv yetkilileri, son kırk yılın en sıcak enflasyonunu bastırmak için daha hızlı oran artışlarının gerekli olabileceği konusunda uyarırken Jerome Powell, ekonominin daha yüksek borçlanma maliyetlerini kaldıracak kadar güçlü olduğunu söyleyerek, gerekirse Mayıs ayında masaya açıkça yarım puanlık bir artış koydu. Chicago Fed Başkanı Charles Evans dün yaptığı açıklamada, faiz oranlarını çeyrek puanlık artışlarla artırmanın "rahat" olduğunu ve gerekirse 50 baz puanlık bir harekete "açık" olduğunu söyledi. New York FED Başkanı Williams da faiz artırım sürecinin verilere bağlı olduğunu ve gerekirse 50 baz puan faiz artırımı yapılabileceğini belirtti.
Dolar endeksi haftalık bazda %0.57 yükselirken, dolar karşısında Euro %0.67 değer kaybetti, sterlin ise yatay kapanış gerçekleştirdi.
Petrol fiyatları bazı Suudi Arabistan'daki petrol tesislerine düzenlenen saldırılar, ABD'deki ham petrol stoklardaki düşüş ve Rusya’nın Karadeniz bölgesinde yer alan kritik petrol boru hattından petrol ihracının durdurulduğu haber akışı ile yükseldi. Buna ek olarak DOE ham petrol stoklarının 337 bin varil gerileme beklentisine karşın 2.5 milyon varil gerilemesi yükselişe destek verdi. Brent petrol haftalık bazda %11.79, ABD ham petrolü ise %8.79 değer kazandı.
Altın fiyatları, Fed yetkililerinin faizlerin beklenenden daha hızlı yükseltilebileceğine işaret eden açıklamalarına rağmen ABD Başkanı Biden’dan sert açıklamalar ve Rusya’ya misilleme tehdidi ile haftayı %1.89 primle sonlandırdı.
Geride bıraktığımız haftaya $10.307 seviyesinden başlayan 3m LME bakır, Fed başkanı Powell’ın, Fed’in beklenenden hızlı faiz artırımına gidebileceğine ve bilanço küçülmesinin yakın dönemde başlayacağına dair açıklamaları ile haftanın ilk işlem gününde $10.180’e kadar geriledi.
Londra Metal Borsası’nın Rus üreticilerin metallerini LME depolarına almamayı değerlendirdiği yönündeki haberlerin ardından hafta ortasında $10.505’e yükselen LME bakır, LME’nin şu an böyle bir planları olmadığı yönündeki açıklamalarının ardından tekrar geriledi. Çin’de Covid enfeksiyonlarındaki yeniden artışın etkisiyle LME bakır haftayı %0.28 kayıpla $10.277 seviyesinden sonlandırdı.
Yeni haftanın ilk işlem gününde hisse senedi piyasaları haftaya satışlarla başlarken seans sonunda teknoloji ve büyük ölçekli hisse senetlerinin desteğiyle güçlü bir yükselişle günü sonlandırdı. ABD’de Dow Jones %0.27, S&P500 %0.71, Nasdaq %1.31 değer kazandı, Avrupa tarafında ise %0.42-%0.78 aralığında primlenme görülürken İngiltere FTSE100 endeksi %0.14 kayıpla negatif ayrıştı.
Asya borsaları, Japonya Merkez Bankası'nın (BOJ) gevşek para politikasını devam ettirmesiyle Japon hisseleri öncülüğünde yükselirken, petrol fiyatları Shanghai'da başlatılan tecrit uygulamasının ardından Çin'de petrol talebinin düşeceği yönünde endişeler nedeniyle geriledi.
BOJ, getirilerin yükselmesine rağmen düşük tutmaya kararlı olduğunu belirterek art arda ikinci günde de sınırsız tahvil alım taahhüdünde bulundu.
Dolar endeksi haftanın ilk gününü %0.31 primle sonlandırdıktan sonra bugün dünkü primini geri alarak ve %0.40 kayıpla 98.700 seviyesinde.
Petrol fiyatları, Rusya ve Ukraynalı müzakerecilerin barış görüşmelerinin bugün başlaması beklenen bir sonraki turu için hazırlanması ve Shanghai'da başlatılan tecrit uygulamasının Çin'de petrol talebinin düşmesine neden olacağı yönünde endişeler nedeniyle dün %7’ye yakın geriledi.
Altın, doların dünkü seansta kaydettiği üç haftanın zirve seviyesinde değerini koruması ve tahvil getirilerinin yükselmesiyle yatay seyrederken, yatırımcılar bugün başlaması beklenen Rusya-Ukrayna görüşmelerinin bir sonraki turu öncesinde büyük pozisyon almaktan kaçındı. Altının spot piyasadaki ons fiyatı dün %1.75 kaybederken bugün $1.912 seviyesinde %0.53 kayıpla işlem görüyor.
Yeni haftaya $10.250 seviyesinde başlayan LME bakır, Çin’de artan vaka sayıları ve kısıtlamaların yarattığı endişe ile dün $10.166 seviyesine kadar geriledi. Çin talebine dair endişelere rağmen, küresel piyasalar enerji sorunlarının devam etmesi bakırı destekledi. Düşük seviyelerdeki LME bakır stokları da, bir süredir bakır fiyatları destekleyen başka bir unsur. Dün günü $10.360 seviyesinden kapatan LME bakır, bugün 10.388 seviyesine kadar yükseldi, $10.300 seviyesinin hemen üzerinde işlem görmeye devam ediyor.
İndir
DEĞERLENDİRMELER & BEKLENTİLER
Dünya borsalarının çoğu geride bıraktığımız haftaya Rusya ve Ukrayna arasındaki çatışmaların şiddetlenmesine rağmen görüşmelerde ilerleme sağlanabileceği beklentileriyle yükselişle başladı.
Diğer yandan hafta başında Çin'in 17,5 milyon nüfuslu Shenzhen şehrini en az bir hafta karantinaya alması ile gözler tekrar pandemiye döndü.
Ukrayna-Rusya eksenindeki jeopolitik risklere ilave olarak, Çin tarafında Covid -19 önlem amaçlı kapanmalar ve Çin -Rusya arasında savaş kaynaklı ilişkilerde özellikle askeri işbirliklerinde ilerleme olasılığı risk iştahını baskılayan konular olarak öne çıktı.
Haftanın sonuna doğru Rusya’nın Ukrayna ile görüşmelerin olumlu yönde gittiği haberinin yanlış olduğu açıklaması da piyasaları negatif etkiledi. Ukrayna-Rusya eksenindeki savaşın boyutunun artış göstermesiyle beraber Rusya’nın izolasyonuna yönelik adımlar devam ederken, ABD’nin ve AB’nin kişilere ve şirketlere uyguladığı yaptırımlardan sonra en son Japonya’nın 17 Rus’a yaptırım uygulaması ve İngiltere’nin de Rusya’ya yönelik lüks ihraç mallarına yasak getirdi.
Rusya da karşı misillemede bulunarak Başkan Biden olmak üzere ABD’li ve Kanadalı isimlerin bulunduğu 313 kişiyi yaptırım listeni aldığını duyurdu.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodymyr Zelenskiy yaptığı açıklamada, barış görüşmelerinin kulağa daha gerçekçi gelmeye başladığını ancak daha fazla zamana ihtiyaç duyulduğunu ifade etti. Zelensky ayrıca ABD'den Ukrayna'nın bir kısmı veya potansiyel olarak tamamı üzerinde uçuşa yasak bölge oluşturmasını ABD kongresine çevrim içi bağlanarak tekrardan talep etti.
Bağlantının üzerinden bir süre sonra konuşan Başkan Biden, ABD'nin bu hafta onaylanan Ukrayna'ya $800 milyon askeri ve insani yardım için nasıl harcayacağını ayrıntılı olarak açıkladı.
Haftanın üçüncü gününde ise Çin’in regülasyon tarafında piyasayı destekleyici adımları atacağını duyurması ve Ukrayna’nın kendi ordusuna sahip olmaya devam edebileceği bir anlaşma ihtimalinin artması ile risk iştahında artış izlendi.
Haftanın en önemli gündem maddesi olan FED, faizleri beklentilere paralel olarak 25 baz puan yükseltti ve yılın geri kalanında her toplantıda bu seviyede artışa gidileceğini belirterek enflasyonla yoğun bir mücadele başlattığının sinyalini vererek agresif bir faiz artırım takvimi ortaya koydu.
FED başkanı Jerome Powell’ın konuşmaya başlaması ile ABD endeksleri ve riskli varlıklarda satış izlense de açıklamaların devamında FED’in tavrı piyasalar tarafından “şahin” olarak algılanmadı.
1 üye 50 baz puan artış yönünde oy kullanırken 2022 yılı için 7 faiz artışının da öngörüler arasında olduğu görülürken, Rusya-Ukrayna savaşının ve yüksek enflasyonun en büyük sorun olduğu açıklandı, Powell’ın konuşmalarından bazı toplantılarda 2 faiz artış olabileceği sinyali alındı.
FED sonrasında ise korkusunu atlatan piyasada şahin yorumlanan bir FED mesajı olmayınca endekslerde rahatlama görüldü. ABD piyasaları haftalık bazda Dow Jones %5.52, S&P500 %6.16, Nasdaq ise %8.11 primle kapanış gerçekleştirdi. Rusya’nın kupon ödemelerine dair transfer işleminin yapıldığına yönelik haber akışı ise endekslerde yükselişi destekledi.
Ekonomik veri tarafında ABD’de ÜFE aylık 0.9% beklenirken 0.8% olarak açıklandı, yıllık olarak 10% beklentisi ise 10% olarak gerçekleşti.
Şubat ayı perakende verisi %0.4’de yer alan öngörülerin altında, %0.3 oranında açıklandı.
Haftalık işsizlik başvuruları 214 bin kişi ile 220 bin kişi tahmininin altında açıklandı. Sanayi üretimi Şubat ayında aylık %0.5 artarken, imalat üretiminde artış hızı %1.2 oldu.
İngiltere Merkez Bankası’nın piyasa beklentisi doğrultusunda karar alarak 25 baz puan faiz artırımı gerçekleştirdi.
Dolar endeksi FED sonrası gerilerken haftayı %0.90 kayıpla sonlandırdı, Euro ve sterlin ise sırasıyla %1.34 ve %1.10 değer kazandı.
Altın ve petrol fiyatları ise haftaya Rusya ve Ukrayna arasında gerçekleştirilen ateşkes görüşmeleri etkisiyle düşüşle başladı. Hafta boyunca oynaklığın yüksek olduğu petrol fiyatlarında Uluslararası Enerji Ajansı'nın (IEA) piyasaların Rus ham petrolünde Nisan ayından itibaren 3 milyon varile yakın kayıp yaşayabileceğini açıklamasının ardından yükseliş görülse de Brent petrol haftalık bazda %4.21, ABD ham petrolü ise %4.23 değer kaybı ile haftayı sonlandırdı.
Altın FED'in politika faizini beklentilere paralel şekilde yükseltmesinin ardından primlenerek haftayı %1.36 primle sonlandırdı.
Çin’de artan Covid vakaları nedeniyle geri gelen yasaklar, hafta başında bakır da dahil olmak üzere endüstriyel metallerin tamamında kayıplara neden oldu. LME bakır ise haftaya $10.078 seviyesinden başlangıç gerçekleştirirken ilk işlem günü hariç hafta boyunca primli özellikle FED sonrası oluşan pozitif hava ile primli kapanış gerçekleştirdi.
Salı günü haftalık en düşük seviyesi olan $9.820 seviyesine kadar gerileyen LME bakır, Cuma günü de $10.380 seviyesine kadar yükseldikten sonra haftalık kapanışını %2.03 primle $10.306 seviyesinden gerçekleştirdi.
Yeni haftanın ilk işlem günü ABD endeksleri, geçen haftanın dikkat çeken yükselişinden sonra değer kayıpları ile kapanış yaptı. Dow Jones %0.58, S&P500 %0.04, Nasdaq ise %0.40 kaybederken, Avrupa tarafında %0.34-%0.60 aralığında kayıplar görüldü, İngiltere FTSE100 endeksi ise %0.51 ile pozitif ayrıştı. Yine de endekslerin kapanış seviyelerinin Cuma seansının düşük seviyelerinin üzerinde kalmayı başarmış olması dikkat çekti.
FED Başkanı Powell’ın konuşmasının tonunu geçen haftaki basın toplantısına göre daha şahin nitelendiren haberler geçse de, aslında Powell’ın verdiği mesaj yine aynıydı. Para politikası kurulu, gerekli görmesi durumunda, faiz artırımlarının hızını artırabilir, bilanço küçültülmesine önümüzdeki Mayıs ayında başlanabilir, ancak henüz kesin alınmış bir karar yok ve gerekirse politika faizi nötr faiz seviyesinin üzerine çekilebilir. Ekonominin güçlü olduğuna vurgu yapan Powell, ABD tarihinde yumuşak iniş örneklerinin azımsanmayacak sayıda olduğunu belirtti. Bu da FED üyelerinin ekonomik büyüme ile ilgili risklerden ziyade, yüksek enflasyonu daha büyük risk olarak gördüklerine yorumlanabilir.
Bunun yanı sıra, Ukrayna- Rusya görüşmelerinde yeniden anlaşmazlıkların ön plana çıkması da risk iştahını olumsuz etkiledi.
Dolar endeksi dün günü %0.27 primle kapatırken, bugün de %0.36 primle 98.851 seviyesinde. Euro ve sterlin ise dolar karşısında kapanışta %0.37 ve %0.11 değer kaybetti.
Petrol fiyatları bazı AB ülkelerinin Rus petrolüne yaptırım uygulamayı değerlendirmesiyle kazanımlarını artırırken, Suudi Arabistan'daki petrol tesislerine düzenlenen saldırılar piyasalarda endişelere yol açtı. Dün günü %7 civarı primle kapatan fiyatlar, bu sabah da %2’den yüksek primle işlem görüyor.
Altın fiyatları, Jerome Powell'ın sıkılaştırma yanlısı açıklamalarının ardından ABD'nin Hazine tahvil getirilerinin birkaç yılın zirvesine çıkmasıyla değerini korudu. Rusya ve Ukrayna arasındaki çatışmaların devam etmesi de güvenli liman olarak görülen altının çekiciliğini destekledi. Altının spot piyasadaki ons fiyatı dün %0.77 değerlenirken bu sabah da $1.936 seviyesinde yatay artı.
LME bakır ise yeni haftaya $10.307 seviyesinden başlangıç gerçekleştirirken Jerome Powell'ın FED'in gösterge kısa vadeli faiz oranını beklenenden daha hızlı artıracağını ve yakında bilanço indirimine başlayacağını açıklamasının ardından günü %0.35 kayıpla sonlandırdı. Bununla birlikte, Rusya ile Ukrayna arasında herhangi bir olumlu gelişme ve maddi ilerleme belirtisi olmaması ile yüksek kalan arz endişeleri kayıpları sınırlandırıyor. LME bakır bugün %0.14 kayıpla $10.255 seviyesinden işlem görüyor.
İndir
DEĞERLENDİRMELER & BEKLENTİLER
Hisse senedi piyasaları geride bıraktığımız haftaya, emtia fiyatlarındaki artışın ve artan enerji maliyetlerine ilişkin endişelerin etkisiyle sert düşüş ile başladı. Emtia ve enerji fiyatlarındaki artışın enflasyon ve ekonomik büyüme üzerindeki etkisi fiyatlandı.
Kiev hükümeti, hafta başında Ukraynalı ve Rus yetkililer arasında yapılan yeni görüşmelerin ateşkes müzakerelerinde yalnızca sınırlı ilerleme kaydettiğini söyledi.
Rus müzakerecilerden hemen bir açıklama yapılmamasına karşın devlet başkanı Vladimir Putin, savaşın sona ermesi için Kiev'in taleplerini kabul etmesi gerektiğini söylemesi ile birlikte, görüşmelerin ciddi zorluklarla karşı karşıya kaldığı anlaşıldı.
Netflix ve Çin merkezli ByteDance'in sahibi olduğu sosyal medya hizmeti TikTok da dahil olmak üzere daha fazla işletme Rusya'daki operasyonlarını durdurma kararı aldı.
Biden yönetimi, Moskova'nın Ukrayna'yı işgaline yanıt olarak daha fazla şirketin ülkeden çekilmesiyle ekonomik baskıyı artırabilecek bir hareket olan Rus petrol ve enerji ürünlerinin ithalatını yasaklamayı düşünürken Avrupa Birliği hükümetleri ABD'ye katılıp katılmama konusunda ikiye bölündü.
Asya tarafında ise Çin, Tayvan ve Ukrayna üzerindeki güvenlik anlaşmazlıklarının “kıyaslanamayacak kadar farklı” olduğunu vurgularken, ABD'yi NATO'nun Pasifik versiyonu bir oluşum inşa etmeye çalışmaması konusunda uyardı.
Hafta ortasında ise Ukrayna’nın savaşı sonlandırabilmek için taviz vermeye hazır olduğuna dair haber akışı risk iştahını pozitif destekledi.
Rusya ve Ukrayna arasında gerçekleşmesi planlanan diplomatik görüşmeler de bu duruma destek oldu. Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov, Ukraynalı mevkidaşı Dmytro Kuleba ile Antalya görüştü. Ancak toplantıdan istenilen sonucun elde edilememesi global hisse senedi piyasalarında risk iştahının tekrardan bozulmasına yol açtı.
ABD’de tahminlere paralel açıklanan TUFE enflasyon verisinin hemen ardından konuşan Avrupa Merkez Bankası başkanı Lagerde, verilerin olanak sağlaması durumunda tahvil geri alım programını beklenenden daha hızlı bir şekilde sonlandırabileceği yorumu ile birlikte güne satıcılı başlayan Avrupa endekslerindeki kayıpları hızlandırdı.
Piyasa oyuncuları FED toplantısı öncesinde gelişmeleri yakından takip etti ve ABD endekslerinde geri çekilmeler görüldü.
Son işlem günü ise Rusya devlet başkanı Putin’in Ukrayna ile görüşmelerin olumlu yönde ilerlediğine dair açıklaması risk iştahını destekledi ve endekslerde yükseliş görüldü. Ancak ABD Başkanı Joe Biden’ın Rusya ile normal ticari ilişkiyi sonlandırma yönündeki açıklaması yeniden endekslerde satışa yol açtı.
Haber akışıyla ABD endeksleri haftalık bazda Dow Jones %2.01, S&P500 %2.89, Nasdaq ise %3.47 kayıpla kapanış gerçekleştirdi.
Ekonomik veri tarafında ABD Ocak ayı ticaret açığı beklentilerin üzerinde 89.7 milyar dolar olarak duyuruldu. TÜFE verileri enflasyonun Şubat ayında %7.9'a ulaşarak 40 yılın en hızlı artışını gerçekleştirdiğini gösterdi.
Çin’de ÜFE 9.1%'den 8.6% seviyesine gerilemesi beklenirken %8.8, TÜFE ise beklentiye uygun olarak 0.9% açıklandı.
Rusya-Ukrayna savaşının etkisiyle devam eden riskten kaçınma modu doları desteklemeye devam etti ve dolar endeksi haftalık bazda %0.48 primli kapanış gerçekleştirdi. Hem Dolar’daki güçlenme hem de savaşın Avrupa’ya etkisinin daha sert olması ile Euro dolar karşısında %0.16, sterlin ise %1.43 değer kaybetti.
Petrol fiyatları ABD’nin Rusya’dan petrol ithalatını yasaklamayı değerlendirdiği haberi üzerine petrol fiyatları haftaya sert yükselişle başladı. Ancak hafta sonuna doğru pozitif haber akışı gelmesi ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) enerji piyasalarındaki kargaşayı hafifletmek için petrol üretimini yükseltme sözü vermesiyle fiyatlarda gerileme görüldü. Brent petrol haftalık bazda %4.61, ABD ham petrolü ise %5.49 değer kaybı ile haftayı sonlandırdı.
Altın fiyatları, $2.070 ile 19 ayın zirvesine yükselmesinin ardından Rusya cephesinden gelen olumlu haberler ile haftayı %3.72 kayıpla $1.985 seviyesinden sonlandırdı.
Petrolün yanı sıra hafta başında Rusya’nın önemli üretici olduğu diğer emtia fiyatlarında sert yükseliş görüldü. LME alüminyum $4.073,50 ile, LME çinko $4.896 ile tüm zamanlarının rekorlarını tazeledi.
LME nikelde ise olağan üstü hareketler görülürken ilk işlem gününü %72 primli sonlandırdı. Salı sabahı ise oldukça sert yükselerek ve %101’den fazla artışla $101.365 seviyesine çıkarak tüm zamanların rekorunu kırdıktan sonra Londra Metal Borsası nikel işlemlerini durdurduğunu açıkladı ve işlemleri de iptal etti, bu durumun 145 yıllık borsa için en büyük kriz olduğu düşünüldü.
LME bakır ise geride bıraktığımız haftaya $10.738 seviyesinden başlarken, rekor tazeleyen LME metaller arasına ismini yazdırarak $10.845 ile tüm zamanlarının rekorunu test etti. LME bakır, hafta ortasından sonra yatırımcıların ABD TÜFE verisi ile temkinli kalması, diğer yandan risk iştahındaki artış ile $9.947 seviyesinde kadar geriledi ve haftalık bazda %4.71 değer kaybı ile $10.101 seviyesinden kapanış gerçekleştirdi.
Yeni haftanın ilk işlem günü yatırımcılar son jeopolitik gelişmeleri değerlendirirken, ABD hisse senetleri günün erken saatlerinde %1'i aşan yükselişler yaşamasına karşın kazançlarının tamamını geri verdiler ve volalite küresel piyasalara hakim olmaya devam etti.
Konuya yakın kaynaklara göre, Rusya'nın Ukrayna'ya karşı savaşı devam ederken Beyaz Saray, Başkan Joe Biden'ın Avrupa'da bazı yerleri ziyaret etmesini tartışıyor.
Diğer yandan Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy ise video konferans yoluyla Kongre’ye karşı bir konuşma yapacak. Konuşmanın amacı ise ABD'li milletvekillerini daha fazla destek göndermek için teşvik etmek olduğu düşünülüyor.
Fed, bu hafta, savaşın fiyatları daha da artırmasının ardından daha agresif hareket etmesi olası olan enflasyonu dizginlemek için kullanacağı faiz oranı ve bilanço daralma programını açıklayacak. 16 Mart tarihinde yapılacak toplantıya az bir süre kala, bu yıl meydana gelebilecek Federal Rezerv politikası sıkılaştırmasının miktarına ilişkin beklentiler hafif yükselerek yedi standart çeyrek puanlık artış yönünde fiyatlanıyor.
Pandemi sebebiyle kırk yılın en hızlı enflasyonunun yanında yaptırımlar ve savaş sebebiyle artan fiyatlar daha zayıf büyüme ve daha hızlı enflasyon artışı ihtimallerini ortaya çıkarıyor ve FED’i çift taraflı olarak baskılamaya devam ediyor. Açıklanacak kararların beklenenden daha şahin olması durumunda ise piyasalara satış baskısı getirmesi söz konusu olabilir.
Diğer yandan Çin'in 17,5 milyon nüfuslu Shenzhen şehrini en az bir hafta karantinaya almasının ardından gözler tekrar pandemiye dönmüş durumda.
Endekslere baktığımızda ise Nasdaq ve S&P 500 sırasıyla %2.04 ve %0.74 oranında değer kaybederek haftaya başlangıç yaparken Dow Jones yatay bir şekilde günü sonlandırdı. ABD'de işlem gören Çin hisse senetleri, Pekin'in Rusya ile yakın ilişkisine ilişkin endişelerin, Çin'in teknoloji devlerine yönelik baskılarının ve ABD'nin kottan çıkarılma riskinin artmasının yol açtığı kayıplara eklenmesiyle sert bir şekilde değer kaybetmeye devam ettiler. Avrupa tarafında ise ABD’nin aksine %0.53-%2.21 aralığında primlenme görüldü.
Dikkat çeken ekonomik veri açıklaması olmayan günde, dolar endeksi, güne primli başlasa da kazanımlarının büyük bölümünü geri verdi ve günü %0.13 kayıpla sonlandırdı. Euro %0.28 primlenirken, sterlin aynı oranda değer kaybetti.
Bugün devam etmesi beklenen Rusya-Ukrayna görüşmelerinin savaşı diplomasi yoluyla sona erdirebileceği beklentileri küresel petrol fiyatlarında keskin düşüşlere neden olsa da fiyatlar 100 dolar seviyesinin üstünde kaldı. %5.78 gerileyen Nisan vadeli kontrat, günü $103 seviyesinde tamamladı, benzer şekilde Mayıs vadeli brent petrol %5.12 kayıpla $106.90 seviyesinde günü sonlandırdı.
Geçen hafta $2.070’e kadar yükselen altın, gün boyu aşağı yönlü bir seyirle yaklaşık %1.7 kayıpla günü $1.955 seviyesinde sonlandırdı.
Asya borsaları ise bu sabah, Çin'de koronavirüs vakalarında görülen artışın, Ukrayna'daki savaş nedeniyle zaten endişeli olan yatırımcıların risk iştahını azaltması ve ABD'de bu hafta gerçekleştirilmesi beklenen üç yılın ilk faiz artırımı nedeniyle geriledi.
Çin’de artan Covid vakaları nedeniyle geri gelen yasaklar, emtia piyasalarında kayıplara neden oldu. Endüstriyel metallerin tamamında değer kaybı yaşanırken %4.7 kayıpla alüminyum en zayıf metal olarak dikkat çekti.
LME bakır ise yeni haftaya $10.078 seviyesinden başlangıç gerçekleştirirken günü %2.11 kayıpla $9.887 seviyesinden sonlandırdı. Teknik olarak bakıldığında ise LME bakırın Ocak sonundan bu yana ilk defa 50 günlük hareketli ortalamasının altında kapanış yaptığı dikkat çekiyor. LME bakır bugün de %0.26 primle $9.862 seviyesinden işlem görüyor.
İndir
DEĞERLENDİRMELER & BEKLENTİLER
Geride bıraktığımız hafta Rusya ve Ukrayna arasında yaşanan gerginliğin devamı ve çeşitli bölgelerden gelen Rusya’ya uygulanacak olan yaptırım haberlerine Rusya’dan karşılık gelmesi ile küresel piyasalardaki satışlarla başladı.
Rusya’da hisse senedi işlemlerinin durdurulması, İngiltere’de işlem gören ürünlerde sert düşüşe neden oldu.
Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından Batılı devletler karşılık olarak Rusya'yı uluslararası SWIFT ödeme sisteminden çıkarttı ve Rusya'nın 630 milyar dolar değerindeki döviz rezervini kullanamaması için adımlar attı.
Haftanın son günü ise ABD'nin Rus ham petrolünün ithalatını yasaklamayı düşündüğü haberleri ve Rusya’nın ancak bütün şartlarımız kabul edilirse anlaşma sağlanır açıklaması yanı sıra nükleer santralin vurulma haberleri ile birlikte risk iştahındaki düşüş sürdü.
Petrol ve metal fiyatlarındaki yükseliş üretici şirket hisselerini yukarı taşıyarak endekslere destek olarak kısmen toparlanma belirtisi gösterse de ABD tarafında Dow Jones %1.30, S&P500 %1.27, Nasdaq %2.78 haftalık kayıpla kapanış gerçekleştirdi.
Fed başkanı Jerome Powell, yarı yıllık Para Politikası Raporu'na ilişkin sunumunda Mart ayında 25 baz puan faiz artışına işaret ederken ve aynı zamanda ekonominin faiz artışlarını kaldırabilecek bir büyüme patikasında olduğunu belirtti. Powell enflasyonun artması durumunda Fed'in faizleri daha agresif bir şekilde artırabileceği yönünde uyarıda bulunurken son derece düşük faiz oranlarının şu anda kabul edilebilir olmadığını aktardı. Powell Ukrayna'daki savaşın ekonomik görünüm açısından "büyük bir belirsizlik" oluşturduğunu söyledi.
Ayrıca açıklanan tarım dışı istihdam verisinin beklentinin üzerinde gelmesi ile de Federal Rezerv'in bu ay faiz oranlarını 25 baz puan arttırma ihtimali güçlenmiş oldu.
Ekonomik veri tarafında Çin’de NBS imalat PMI verisi 49.9 beklentisine karşın 50.2, Caixin imalat PMI verisi 49.3 beklentisinin üzerinde 50.4 olarak açıklandı, verilerde inşaat alt endeksinde toparlanma görüldü.
ABD Markit imalat PMI verisi beklentinin altında 57.3 ve ISM Şubat ayı imalat verisi 58 beklentisinin üzerinde 58.6 olarak açıklandı.
Tarım dışı istihdam ise geçen ay 678.000 artışla 400k beklentisinin üzerinde açıklanırken bu veri Temmuz'dan bu yana en yüksek seviye oldu. İşsizlik oranı ise %3.8'e geriledi.
Euro, Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesinin Avrupa'da ekonomik büyümeye zarar vereceği endişeleri ile haftayı %3 kayıpla sonlandırdı. Dolar endeksi ise eurodaki kayıp ve Powell açıklamalarından destek bularak %2.10 değer kazandı.
Petrol vadeli işlemleri, haftaya dalgalı başlamasının ardından Batılı ülkelerin rezervlerindeki petrolü piyasaya sürmeyi değerlendirmeleri ve İran ile müzakerelerde yol kat edilmesine rağmen Ukrayna'yı işgal eden Rusya'dan petrol sevkiyatında sorunlar çıkabileceği endişeleriyle sert yükseldi. Brent petrol haftalık bazda %20.61, ABD ham petrolü %26.30 haftalık prim yaptı.
Güvenli liman talebi artışı ile altında da haftalık %4.84 kazanım görüldü.
LME bakır ise diğer LME metalleri ile birlikte primli hafta geçirdi. Haftaya $9.835 seviyesinden açılış yapan LME bakır, ilk işlem günü $9.794 seviyesi ile haftanın en düşük seviyesine kadar geriledikten sonra diğer emtia fiyatlarındaki artış, Çin verileri ve diğer yandan arz endişeleri ile desteklenerek hafta boyunca primlenmeyi sürdürdü ve haftayı %7.51 primle $10.600 seviyesinden sonlandırdı.
Diğer yandan dikkatleri üzerine çeken LME nikel %20.30, alüminyum ise %13.62 yükseliş kaydetti.
Yeni hafta piyasaların emtia fiyatlarındaki artışın enflasyon ve ekonomik büyüme üzerindeki etkisini değerlendirmesi ve artan enerji maliyetlerine ilişkin endişelerin etkisiyle sert düşüşüyle başladı.
ABD’de Dow Jones %2.37, S&P500 %2.95, Nasdaq ise %3.62 kayıpla kapanış gerçekleştirdi. VIX korku endeksi ise tekrardan yükselişe geçti ve 36.5 seviyelerinden fiyatlanma başladı. Başlıca Avrupa endeksleri de günü %0.40-%1.98 aralığında kayıpla sonlandırdı.
Kiev hükümeti, Pazartesi günü Ukraynalı ve Rus yetkililer arasında yapılan yeni görüşmelerin ateşkes müzakerelerinde yalnızca sınırlı ilerleme kaydettiğini söyledi.
Rus müzakerecilerden hemen bir açıklama yapılmamasına karşın devlet başkanı Vladimir Putin, savaşın sona ermesi için Kiev'in taleplerini kabul etmesi gerektiğini söylemesi ile birlikte, görüşmelerin ciddi zorluklarla karşı karşıya kaldığı anlaşıldı.
Putin, sermaye kontrolleri devam ederken temerrütleri önlemek isteyen hükümet ve şirketlerin yabancı alacaklılara ruble olarak ödeme yapmalarına izin veren bir kararnameyi imzaladı. Yine de Pazartesi vadesi dolacak 1.3 milyar dolarlık Gazprom tahvilinin bazı sahipleri, ödemelerini dolar olarak aldıklarını söyledi.
Netflix ve Çin merkezli ByteDance'in sahibi olduğu sosyal medya hizmeti TikTok da dahil olmak üzere daha fazla işletme Rusya'daki operasyonlarını durdurma kararı aldı.
Biden yönetimi, Moskova'nın Ukrayna'yı işgaline yanıt olarak daha fazla şirketin ülkeden çekilmesiyle ekonomik baskıyı artırabilecek bir hareket olan Rus petrol ve enerji ürünlerinin ithalatını yasaklamayı düşünürken Avrupa Birliği hükümetleri ABD'ye katılıp katılmama konusunda ikiye bölünmüş durumda.
Asya tarafında ise Çin, Tayvan ve Ukrayna üzerindeki güvenlik anlaşmazlıklarının “kıyaslanamayacak kadar farklı” olduğunu vurgularken, ABD'yi NATO'nun Pasifik versiyonu bir oluşum inşa etmeye çalışmaması konusunda uyardı.
Rusya-Ukrayna savaşının etkisiyle devam eden riskten kaçınma modu doları desteklemeye devam etti. Dolar endeksi dün %0.65 primlenmesinin ardından bugün 99.032 seviyesinde %0.27 negatif.
Hem dolardaki güçlenme hem de savaşın Avrupa’ya etkisinin daha sert olması EUR/USD paritesini aşağı çekiyor. Euro dolar karşısında dün gün içinde 1,0804’e kadar gerileyerek Mayıs 2020’den bu yana en düşük seviyeyi test ederken günü %0.68 kayıpla 1.0852 seviyesinden sonlandırdı.
GBP/USD paritesi de benzer bir sert düşüşle haftaya başlarken günü %0.93 kayıpla 1.3102 seviyesinde tamamladı, bu sabah ise 1.3098’e kadar gerileyen parite Kasım 2020’den bu yana en düşük seviyeyi test etmiş oldu.
Altında güvenli liman talebi ile yükseliş devam ediyor. Dün $2.000 direncini test eden altın, kapanışı %1.47 primli olarak $1.997 seviyesinden gerçekleşti. Spot altının ons fiyatı bu sabah $2.000 seviyesini de aşarak ve %0.35 primle Ağustos 2020’den bu yana en yükseği olan $2.006 seviyesinde.
ABD’nin Rusya’dan petrol ithalatını yasaklamayı değerlendirdiği haberi üzerine petrol fiyatları haftaya sert yükselişle başladı. Açılış sonrası %10’u geçen primler takip edilirken günün geri kalanında ise primlerin bir kısmı geri verildi ve %4 civarında primli kapanışlar gerçekleşti. Petrol fiyatları bu sabah da %1.50 civarında primle işlem görüyor.
Petrolün yanı sıra Rusya’nın önemli üretici olduğu diğer emtia fiyatlarında sert yükseliş devam ediyor. Buğday dün %7 civarında primlenirken, LME alüminyum ise $4.073,50 ile tekrar rekor tazeledi.
LME nikel ise dün %72 primlenirken, bu sabah oldukça sert yükselerek ve %101’den fazla artışla $101.365 seviyesine çıkarak tüm zamanların rekorunu kırdı. Ayrıca LME çinko da bu sabah $4.896 ile tüm zamanların rekorunu test etti.
LME bakır ise dün güne ve haftaya $10.738 seviyesinden başlarken, gün içerisinde tüm zamanların en yüksek seviyesi olan $10.845’e kadar yükseldi. Bu seviyede kalıcı olamayan ve 633 dolarlık aralık içerisinde hareket eden LME bakır gün içindeki yükselişten sonra dolardaki yükseliş ile de baskılanarak kapanışı %2.69 kayıpla $10.315 seviyesinden gerçekleştirdi. LME bakır bugün ise %0.53 primle $10.370 seviyesinden işlem görüyor.
İndir
DEĞERLENDİRMELER & BEKLENTİLER
İlk işlem gününde ABD endekslerinin tatil nedeniyle kapalı olduğu hafta, önceki hafta gibi Rusya-Ukrayna gerilimi endişeleri ile başladı. Hafta başında ABD Başkanı Biden ile Rusya Devlet Başkanı Putin’in görüşebileceği beklentisi piyasaları pozitif etkilese de hemen ardından Kremlin’den gelen Putin’in Ukrayna’da bağımsızlık talep eden bölgeleri tanıyacağı yönündeki açıklama yeniden risk iştahında gerilemeye yol açtı.
Putin askeri birliklerin Ukrayna'dan tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Donetsk ve Luhansk bölgelerine konuşlanması talimatı verdi ve iki bölgenin de liderleriyle Rusya'ya bu bölgelerde askeri üs inşa etme olanağı sağlayan anlaşmalar imzaladı.
Hafta ortasında Joe Biden'ın Rusya'ya yönelik yaptırımları genişletmesi, Kuzey Akım 2 boru hattının Almanya tarafından feshedilmesi ve Rus şirket yetkililerine yeni cezalar getirilmesi risk iştahını baskıladı. Yatırımcılar, Biden'ın Batı yaptırımlarının ilk diliminin potansiyel etkisini tarttı. Beyaz Saray'ın Rusya yaptırımları başlangıçta beklendiği kadar kapsamlı olmadığı için yatırımcılar arasında bir miktar iyimserlik vardı. Ancak yaptırımların jeopolitik risklerin azalması konusunda yetersiz kalması endeksleri tekrardan aşağıya çekti.
Nitekim Perşembe sabaha karşı Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Doğu Ukrayna'ya yönelik askeri operasyon başlatırken Rus kuvvetleri pek çok Ukrayna kentine füze saldırısı düzenledi ve kıyı kentlerine çıkarma yaptı ve finansal piyasalarda volalite çok yükseldi.
ABD seans kapanışına saatler kala, Kyiv’in Rusya kontrolüne geçmek üzere olduğuna dair gelen haberlerin yanı sıra Putin’in niyetlerinin tüm ülkeyi işgal etmek olmadığını belirtmesi teknoloji hisseleri öncülüğünde riskli varlıklarda alımı tetikledi.
Aynı gün Biden yönetimi Rusya’ya karşı yeni yaptırımlar açıkladı; Sberbank başta olmak üzere, toplam 5 büyük Rus Bankası yaptırım listesine alınırken, söz konusu bankaların varlıklarının 1 trilyon doları bulduğu belirtiliyor.
Ayrıca Putin yönetimine yakın bazı kişiler ve aile bireylerine de yaptırımlar getirildiği belirtildi.
Çip gibi kritik teknoloji ürünlerinin dünyanın neresinde üretilmiş olursa olsun, ABD teknolojisi kullanılarak üretildiyse, Rusya’ya ihracına da yasak getirildi.
Ancak Rusya’nın SWIFT sisteminden çıkarılmasına dair herhangi bir adım atılmadı. Biden, SWIFT konusunun hala bir opsiyon olduğunu ancak şimdilik böyle bir plan bulunmadığını belirtti. Biden ayrıca, yükselen petrol fiyatlarına karşılık devlet stratejik rezervlerinin yeniden kullanılacağını açıkladı.
Almanya Rusya doğalgazını taşıyacak olan Kuzey Akım 2 boru hattının devreye alınmasına izin vermeyeceğini duyurdu.
Haftanın sonuna doğru endekslerde toparlanma görülürken; ABD’de Dow Jones %0.06 kayıpla kapandı, S&P500 %0.82, Nasdaq %1.08 haftalık primle kapandı.
Dolar endeksi artan gerilimle Haziran 2020’den bu yana en yüksek seviyesi olan 97.735 seviyesine kadar yükselirken, Euro da dolar karşısında Mayıs 2020’den bu yana en düşük seviyesi olan 1.1105 seviyesini test etti.
Haftalık olarak ise dolar endeksi %0.60 primle 96.615, eur/usd paritesi ise %0.48 kayıpla 1.1267 ile kapanış gerçekleştirdi.
Sıkılaşma öncesindeki Fed'in bu durumdan nasıl etkileneceği merak konusu olurken olayların parasal gevşemeden çıkışı geciktirebileceği beklentileri yükseldi.
Spot altın Eylül 2020’den bu yana en yüksek seviyesi olan $1.974 seviyesini test etti. ABD tarafından getirilen ek yaptırımların da piyasalar tarafından zayıf hamle olarak görülmesi ile değerli metal aynı gün satış yedi dolar endeksi ve petrol ile birlikte negatife döndü, aynı zamanda riskli varlıklarda alım izlendi.
Petrol fiyatlarında da benzer görünüm oluşurken, ABD ham petrolü $100 dolar seviyesini kısa süreli aştı, brent petrol $105.79 seviyesine kadar yükseldikten sonra tekrar geriledi. Petrol fiyatlarında Tahran ile Batılı devletler arasında 2015 yılında imzalanan ancak sonradan işlevini yitiren nükleer anlaşmasının yeniden devreye alınması durumunda İran petrolünün piyasaya dönebileceği olasılığı baskı oluştursa da jeopolitik gerilim çok daha baskındı. ABD ham petrolü haftayı %0.57, brent petrol ise %4.69 primli olarak kapattı.
Ekonomik veri tarafında Euro Bölgesi geneli imalat sektörü PMI endeksi 55.8 puan değerini aldı ve önceki döneme kıyasla yükseliş kaydetti.
Euro Bölgesi Ocak ayı son revize TÜFE verisi beklentilere paralel %0.3 olarak duyuruldu.
ABD tarafında ise Şubat ayı öncü PMI verileri öne çıktı, üretim PMI 56 beklentisine karşın 57.5 ve hizmet PMI 53 beklentisine karşın 56.7 seviyesinde açıklandı.
LME bakır ise haftaya $9.964 seviyesinden başlangıç gerçekleştirirken, haber akışı ile $9.875-$10.000 aralığında işlem gördü. LME bakır Perşembe ve Cuma günü pozitif haber akışı ve artan risk iştahı ile toparlanmaya çalışsa da hafta başındaki kayıplarını telafi edemedi ve hafta kapanışını %0.95 kayıpla $9.860 seviyesinden gerçekleştirdi.
Diğer yandan dün LME alüminyum rekor tazelerken, nikel $25.705 ile 2011 yılından bu yana en yüksek seviyesini test etti. Rusya, dünyadaki alüminyumun yaklaşık %6'sını üretiyor ve küresel nikel madeni arzının yaklaşık da %7'sini oluşturuyor.
Yeni hafta Rusya ve Ukrayna arasında yaşanan gerginliğin devamı ve hafta sonu çeşitli bölgelerden gelen Rusya’ya uygulanacak olan yaptırım haberlerine Rusya’dan karşılık gelmesi ile küresel piyasalardaki satışlarla başladı.
ABD endeksleri gün içinde pozitif alana geçmeyi denese de uzun süreli olmadığı görüldü. ABD’de Dow Jones %0.49, S&P 500 endeksi %0.24 değer kaybederken Nasdaq %0.41 primli kapanış gerçekleştirdi. VIX korku endeksinde, seans içinde %20’ye varan yükseliş kaydedildi.
Rusya’da hisse senedi işlemlerinin durdurulması, İngiltere’de işlem gören ürünlerde sert düşüşe neden olurken önde gelen Avrupa endeksleri günü %0.09 ila %1.39 arasında kayıpla sonlandırdı.
Ekonomik veri tarafında Çin’de NBS imalat PMI verisi 49.9 beklentisine karşın 50.2, Caixin imalat PMI verisi 49.3 beklentisinin üzerinde 50.4 olarak açıklandı, verilerde inşaat alt endeksinde toparlanma görüldü.
Dünya borsaları Rusya'nın geçen hafta Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından başlayan iniş ve çıkışların ardından bugün biraz daha sakin bir seyir izledi ve Asya borsalarına bugün yükseliş hakim oldu.
Yatırımcılar Ukrayna'nın işgalini ve Rusya'ya başlatılan yaptırımların enerji fiyatları başta olmak üzere dünya ekonomisine etkilerini izlemeye devam edecekler.
Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından Batılı devletler karşılık olarak Rusya'yı uluslararası SWIFT ödeme sisteminden çıkarttı ve Rusya'nın 630 milyar dolar değerindeki döviz rezervini kullanamaması için adımlar attı.
Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesinden dört gün sonra iki ülkeden yetkililerin ateşkes görüşmelerinin ilk aşamasını gerçekleştirmesinin ardından döviz piyasalarında rahatlama görüldü.
Döviz piyasasındaki iniş ve çıkışlar hakkında gösterge olan Deutsche Bank oynaklık endeksi dün 14 ayın en yüksek seviyesinde gerçekleşti.
Dolar endeksi dün 97.421 seviyesine kadar yükselse de günü %0.10 primle 96.707 seviyesinden kapattı. Bugün ise %0.36 primli olarak 97.058 seviyesinde.
Euro %0.43 değer kaybederken sterlin %0.10 ile hafif primli kapanış gerçekleştirdi.
Petrol vadeli işlemleri, haftaya dalgalı başlamasının ardından Batılı ülkelerin rezervlerindeki petrolü piyasaya sürmeyi değerlendirmelerine rağmen Ukrayna'yı işgal eden Rusya'dan petrol sevkiyatında sorunlar çıkabileceği endişeleriyle yükseldi. ABD ham petrolü dün günü %4.51 primle, Brent petrol ise %3.12 primle sonlandırdı, bugün ise %5’ten fazla primle işlem görüyorlar.
Altın fiyatları müzakerelerden anlamlı bir sonuç çıkmaması ile desteklenirken dünkü %1.62’lik primin ardından bugün de %0.52 primle $1.918 seviyesinde.
LME alüminyum dün $3.525 ile rekor tazelerken LME bakır $9.835 seviyesinden başladığı haftanın ilk işlem gününü yatay sonlandırdı. LME bakır Şubat ayını %3.36 primle sonlandırmış olurken bugün beklenti üstü açıklanan Çin PMI verilerinin desteği ile ve %1.80 primle tekrar $10.000 seviyesinin üzerinde $10.037 civarında işlem görüyor.
İndir
